غولهای قدیمی صنعت هوافضا روز سهشنبه یک پیروزی به دست آوردند، زمانی که سنای ایالات متحده لایحه آشتی بودجه رئیسجمهور ترامپ را تصویب کرد که میلیاردها دلار اضافی برای برنامه پرچمدار ناسا، یعنی برنامه آرتمیس، اختصاص میدهد.
این ۱۰ میلیارد دلار افزودهشده به معماری برنامه آرتمیس، که شامل بودجهای برای ساخت موشکهای بیشتر از نوع «سیستم پرتاب فضایی» (SLS) و یک ایستگاه مداری در اطراف ماه به نام «گیتوی» است، پاسخی صریح به منتقدانی است که خواستار استفاده از فناوریهای جایگزین بودند. از جمله این منتقدان، مدیرعامل اسپیسایکس، ایلان ماسک، و کارآفرین میلیاردر، جرد آیزاکمن، هستند؛ فردی که ماسک او را به عنوان گزینه بعدی ریاست ناسا پیشنهاد کرده بود.
هیچ نشانهای از بهبود روابط تیره میان ماسک و ترامپ دیده نمیشود. اگر ترامپ این لایحه را امضا کند، تبعات این ماجرا که پس از لغو ناگهانی نامزدی آیزاکمن از سوی رئیسجمهور آغاز شد، احتمالاً ادامه خواهد یافت و چهبسا تشدید هم بشود.
ماسک بهطور ویژه موشک SLS را هدف انتقاد قرار داده و گفته است این موشک کاملاً مصرفشدنی است. برخلاف خانواده موشکهای اسپیسایکس که همگی برای استفاده مجدد طراحی شدهاند، SLS فقط یکبار قابل استفاده است. همانطور که ماسک در سال ۲۰۲۰ گفته بود، این یعنی «هر بار یک موشک میلیارد دلاری نابود میشود». حتی ممکن است این برآورد کمتر از واقعیت بوده باشد؛ چراکه آمارهای جدیدتر بازرس ناسا هزینههای تکراری تولید هر موشک را نزدیک به ۲.۵ میلیارد دلار اعلام کردهاند.
در مجموع تاکنون حدود ۲۴ میلیارد دلار برای تولید SLS هزینه شده است؛ بودجهای که عمدتاً به کنسرسیومی از شرکتهای بزرگ هوافضا، از جمله بوئینگ، ایروجت راکتدایِن (زیرمجموعه L3Harris) و نورثروپ گرومن که ساخت اجزای اصلی موشک را بر عهده دارند، اختصاص یافته است.
در جریان جلسات تأیید صلاحیت اخیر خود در سنا، آیزاکمن این مبالغ هنگفت را زیر سؤال برد. او تأکید کرد که برای دو مأموریت بعدی آرتمیس از SLS استفاده خواهد شد، اما در نهایت گفت که فکر نمیکند این موشک «راهکار بلندمدت برای سفرهای مکرر به ماه و مریخ» باشد.
کنگره — و ترامپ، اگر تصمیم بگیرد این لایحه را به قانون تبدیل کند — تصمیم گرفتهاند پیش بروند. حدود ۴.۱ میلیارد دلار از مجموع ۱۰ میلیارد دلار افزودهشده به این سند، صرف ساخت موشکهای بیشتر SLS برای مأموریتهای چهارم و پنجم آرتمیس خواهد شد. در همین حال، حدود ۲.۶ میلیارد دلار نیز برای تکمیل ایستگاه مداری گیتوی اختصاص خواهد یافت.