چتباتهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT شرکت OpenAI بارها نشان دادهاند که اطلاعات نادرست ارائه میدهند، منابع و حقایق ساختگی را «هذیانگونه» خلق میکنند و با اطمینان پاسخهای اشتباه به سوالات میدهند و افراد را به بیراهه میکشانند. به همین دلیل، بسیاری از معلمان و اساتید با دیده تردید به این ابزارها نگاه میکنند. با این حال، OpenAI و رقبایش مصمم هستند که دانشگاهها را هدف قرار دهند و خدمات خود را به دانشجویان تحمیل کنند.
به گزارش نیویورک تایمز، OpenAI در حال اجرای یک کمپین گسترده است تا ChatGPT را به بخش ثابتی از تجربه دانشگاهی تبدیل کند و جنبههای مختلف این تجربه را با جایگزینهای مبتنی بر هوش مصنوعی جایگزین کند. طبق این گزارش، این شرکت میخواهد دانشجویان در همان بدو ورود به دانشگاه، درست مانند دریافت ایمیل دانشجویی، یک «حساب کاربری هوش مصنوعی شخصی» داشته باشند. OpenAI میخواهد ChatGPT نقشهایی مانند معلم خصوصی، دستیار آموزشی و حتی مشاور شغلی برای کمک به یافتن کار پس از فارغالتحصیلی ایفا کند.
با وجود بدبینی اولیه دنیای آموزش نسبت به هوش مصنوعی و حتی ممنوعیت آن در برخی موارد، برخی دانشگاهها اکنون در حال پذیرش آن هستند. به گفته تایمز، دانشگاههایی مانند دانشگاه مریلند، دانشگاه دوک، و دانشگاه ایالتی کالیفرنیا اشتراک سرویس ویژه OpenAI یعنی ChatGPT Edu را خریداری کردهاند و شروع به ادغام چتبات در بخشهای مختلف تجربه آموزشی کردهاند.
OpenAI تنها شرکتی نیست که به آموزش عالی چشم دوخته است. شرکت xAI متعلق به ایلان ماسک در فصل امتحانات دسترسی رایگان به چتبات خود، Grok، را به دانشجویان ارائه داد، و گوگل نیز مجموعه هوش مصنوعی Gemini خود را تا پایان سال تحصیلی ۲۰۲۵-۲۰۲۶ به صورت رایگان در اختیار دانشجویان گذاشته است. اما اینها خارج از ساختار رسمی دانشگاهها انجام میشود، در حالیکه OpenAI تلاش دارد مستقیماً در زیرساخت آموزش عالی نفوذ کند.
اینکه دانشگاهها اکنون به آغوش هوش مصنوعی بازگشتهاند، پس از آنکه در ابتدا مواضع سختگیرانهای به دلیل نگرانی از تقلب اتخاذ کرده بودند، تأسفبار است. شواهد فزایندهای وجود دارد که نشان میدهد اگر هدف یادگیری و حفظ اطلاعات دقیق باشد، هوش مصنوعی چندان مفید نیست. مطالعهای که اوایل امسال منتشر شد نشان داد تکیه بر هوش مصنوعی میتواند مهارتهای تفکر انتقادی را تضعیف کند. مطالعات دیگر نیز نشان دادهاند که افراد کارهای ذهنی سخت را به هوش مصنوعی واگذار کرده و آن را به عنوان میانبر استفاده میکنند. اگر هدف دانشگاه آموزش شیوه فکر کردن به دانشجویان است، هوش مصنوعی این هدف را تضعیف میکند.
و این پیش از آن است که وارد بحث گمراهسازی و اطلاعات نادرست شویم. برای بررسی عملکرد هوش مصنوعی در محیط آموزشی متمرکز، پژوهشگرانی چتباتهای مختلف را با کتابی درباره حقوق ثبت اختراع آموزش دادند تا ببینند در پاسخ به سوالات چقدر دقیق عمل میکنند. همه آنها اطلاعات نادرست ارائه دادند، پروندههای جعلی ساختند و دچار خطا شدند. پژوهشگران گزارش دادند که مدل GPT شرکت OpenAI حدود یکچهارم مواقع پاسخهایی «غیرقابلقبول» و «مضر برای یادگیری» ارائه داده است. این اصلاً مطلوب نیست.
با توجه به اینکه OpenAI و شرکتهای مشابه میخواهند چتباتهای خود را نه فقط در کلاس درس بلکه در تمام جنبههای زندگی دانشجویی جا بیندازند، آسیبهای دیگری نیز باید مورد توجه قرار گیرد. تکیه بر چتباتها میتواند تأثیر منفی بر مهارتهای اجتماعی داشته باشد. و اینکه دانشگاهها روی هوش مصنوعی سرمایهگذاری میکنند، به این معناست که دیگر در حوزههایی که تعامل انسانی بیشتری ایجاد میکنند سرمایهگذاری نمیشود. مثلاً وقتی دانشجویی نزد یک معلم خصوصی میرود، این تعامل اجتماعی نیازمند هوش هیجانی، اعتماد و ارتباط انسانی است و در نهایت حس تعلق به جامعه دانشگاهی را تقویت میکند. اما چتبات فقط پاسخی را ارائه میدهد—که ممکن است درست باشد یا نه.
این اقدامات OpenAI همانند اقدامات اپل در اهدا لپ تاپ به مدارس یا کار مشابه گوگل در اهدای لپ تاپ های کروم بوک به مدارس ابتدایی است ، با این کار از بدو شروع یک دوره خاص ، یک گروه بزرگی از انسان ها با یک خدمت یکی می شوند.