زمانی بود که بیشتر آمریکاییها تقریباً هیچ شناختی از مرکز داده محل زندگیشان نداشتند. این مراکز که ستون پنهان اما حیاتی اینترنت محسوب میشوند، معمولاً برای مردم خارج از صنعت فناوری موضوع جذابی نبودند و کمتر جنبه سیاسی پیدا میکردند.
اما به نظر میرسد در سال ۲۰۲۵ این وضعیت کاملاً تغییر کرده است.
در ۱۲ ماه گذشته، مراکز داده در دهها ایالت باعث شکلگیری اعتراضات شدهاند؛ اعتراضاتی که فعالان محلی برای مقابله با رشد فزاینده زیرساختهای محاسباتی آمریکا سازماندهی کردهاند. طبق گزارش سازمان Data Center Watch، اکنون ۱۴۲ گروه فعال در ۲۴ ایالت علیه توسعه مراکز داده فعالیت میکنند.
فعالان نگرانیهای مختلفی دارند: پیامدهای زیستمحیطی و احتمالی برای سلامت، شیوههای بحثبرانگیز استفاده از هوش مصنوعی، و مهمتر از همه، اینکه اضافه شدن این حجم از مصرفکننده جدید به شبکه برق آمریکا ممکن است باعث افزایش هزینه برق در مناطق مختلف شود.
این موج ناگهانی اعتراضات مردمی واکنشی طبیعی به صنعتی است که آنقدر سریع رشد کرده که حالا در حیاط خانه مردم ظاهر شده است. همزمان با اوجگیری صنعت هوش مصنوعی، کسبوکار رایانش ابری نیز بهشدت گسترش یافته است. دادههای اداره سرشماری آمریکا نشان میدهد که از سال ۲۰۲۱ هزینه ساخت مراکز داده ۳۳۱ درصد افزایش یافته و اکنون به صدها میلیارد دلار رسیده است. تعداد زیادی مرکز داده جدید در ماههای اخیر پیشنهاد شده که بسیاری از کارشناسان معتقدند بخش قابلتوجهی از آنها هرگز ساخته نخواهد شد.
با این حال، روند توسعه همچنان ادامه دارد. شرکتهای بزرگ فناوری از جمله گوگل، متا، مایکروسافت و آمازون برای سال جدید برنامههای سرمایهگذاری بزرگی اعلام کردهاند که بخش عمده آن احتمالاً صرف همین پروژهها خواهد شد.
زیرساختهای جدید هوش مصنوعی فقط از سوی سیلیکونولی پیش برده نمیشود، بلکه در واشنگتن نیز دولت ترامپ هوش مصنوعی را به یکی از محورهای اصلی برنامه خود تبدیل کرده است. پروژه Stargate که در ژانویه اعلام شد، زمینهساز موج بزرگ توسعه زیرساختهای هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ بود و از آن بهعنوان آغاز «بازصنعتیسازی ایالات متحده» یاد شده است.
صنعتی که تا چند سال پیش تقریباً دور از چشم عموم بود، با رشد انفجاری خود ناگهان در مرکز توجه قرار گرفته و حالا با واکنشهای منفی روبهرو شده است. دنی سندخاس، فعال سازمان غیرانتفاعی MediaJustice، در چندین اقدام اعتراضی علیه مراکز داده شرکت داشته؛ از جمله تجمعی در ممفیس تنسی که در آن مردم محلی با گسترش پروژه Colossus متعلق به استارتاپ xAI ایلان ماسک مخالفت کردند.
سندخاس به تککرانچ گفته هر هفته افراد جدیدی را میبیند که میخواهند علیه ساخت مرکز داده در محله خود سازماندهی کنند. او گفته این روند به این زودیها متوقف نخواهد شد و احتمالاً اعتراضات بیشتر و توقف پروژههای بیشتری را شاهد خواهیم بود.
نشانههای گفته او در سراسر آمریکا دیده میشود. در بسیاری از مناطق، مردم به اعلام ساخت مراکز داده جدید واکنشی مشابه مواجهه با یک بیماری واگیردار نشان دادهاند. در میشیگان، جایی که توسعهدهندگان ۱۶ محل مختلف را برای ساخت احتمالی مرکز داده بررسی میکنند، معترضان به ساختمان کنگره ایالتی رفتند و گفتند: «مردم میشیگان مراکز داده را در حیاط و محلههایشان نمیخواهند.» در ویسکانسین نیز مخالفت شدید مردم باعث شده مایکروسافت از انتخاب یک شهر بهعنوان محل ساخت مرکز داده ۲۴۴ هکتاری منصرف شود. در جنوب کالیفرنیا هم شهر کوچک امپریال ولی برای لغو تأییدیه شهرستان جهت ساخت یک مرکز داده شکایت کرده و نگرانیهای زیستمحیطی را دلیل این اقدام دانسته است.
