پژوهشگران در جریان بررسی مسیرهای کاوشگر قطبی ارنست شکلتون و کشتی ناکام او به نام اندورنس، صدها آشیانه ماهی را کشف کردند که به‌صورت الگوهای خاصی چیده شده بودند.
یک وسیله کنترل از راه دور که کف دریا را در بخش غربی دریای ودل در جنوبگان بررسی می‌کرد، بیش از هزار آشیانه دایره‌ای شکل را شناسایی کرد که در کنار هم یک محله هندسی بزرگ را تشکیل می‌دادند. این کشف به درک بهتر از زیست‌بوم‌های منحصربه‌فرد در محیط‌های بسیار سخت زمین کمک می‌کند و پیامدهای مهمی برای حفاظت از این مناطق دارد.
این آشیانه‌ها متعلق به گونه‌ای از ماهی‌های سنگ‌کُد به نام نوتی باله‌زرد هستند و در منطقه‌ای قرار داشتند که پیش‌تر با یخچالی به ضخامت ۲۰۰ متر پوشیده شده بود. برخی از آشیانه‌ها به‌صورت جداگانه و برخی دیگر به شکل منحنی یا خوشه‌ای چیده شده بودند. بررسی‌ها نشان داد که نوتی‌های باله‌زرد در نگهداری خانه‌هایشان منظم هستند؛ در حالی که کف دریا در اطرافشان با بقایای پلانکتون پوشیده شده بود، هر آشیانه کاملاً تمیز باقی مانده بود.
پژوهشگران در مقاله‌ای که امروز در نشریه Frontiers in Marine Science منتشر شده، جامعه ماهی‌ها را ترکیبی از همکاری و منافع فردی توصیف کرده‌اند. هر آشیانه توسط یک ماهی والد محافظت می‌شده، اما نحوه چیدمان آشیانه‌ها نیز نقش دفاعی داشته است. خوشه‌های آشیانه‌ها با نظریه «گله خودخواه» مطابقت دارند؛ این نظریه می‌گوید ماهی‌هایی که در مرکز گروه قرار دارند نسبت به ماهی‌های حاشیه‌ای امنیت بیشتری دارند. به گفته پژوهشگران، آشیانه‌های جداافتاده احتمالاً متعلق به ماهی‌های بزرگ‌تر و قوی‌تری بوده‌اند که توانایی بیشتری برای محافظت از آشیانه خود داشته‌اند.
این محله ماهی‌ها در جریان مأموریت دریای ودل در سال ۲۰۱۹ کشف شد؛ مأموریتی که هدف آن انجام تحقیقات در نزدیکی یخ‌پوش لارسن و یافتن لاشه کشتی ارنست شکلتون بود. کشتی اندورنس در سال ۱۹۱۵ توسط یخ‌های فشرده خرد شد و سپس در دریا غرق شد. با وجود این حادثه، تمام خدمه کشتی به‌طرز معجزه‌آسایی جان سالم به‌در بردند.
شرایط خطرناکی که بیش از صد سال پیش مأموریت شکلتون را ناکام گذاشته بود، در سال ۲۰۱۹ نیز مانع از یافتن کشتی او توسط تیم تحقیقاتی شد که با کشتی تحقیقاتی قطبی آفریقای جنوبی به نام SA Agulhas II به منطقه رفته بودند. کشف لاشه کشتی در نهایت در سال ۲۰۲۲ انجام شد. با این حال، پژوهشگران موفق به شناسایی زیستگاهی غیرمعمول در نزدیکی یخ‌پوش‌ها شدند؛ ساختارهایی حیاتی که در جریان یخ و افزایش سطح دریا نقش دارند.
در پی کوه یخی A68، پژوهشگران توانستند مناطقی از کف دریا را که پیش‌تر دسترسی به آن‌ها ممکن نبود، با استفاده از وسیله کنترل از راه دور و وسایل زیردریایی خودکار بررسی کنند. مرزهای جنوبگان با یخ‌پوش‌های شناور پوشیده شده‌اند که جلوی حرکت آزادانه یخچال‌ها را می‌گیرند. با از بین رفتن این یخ‌پوش‌ها، یخچال‌ها به‌راحتی وارد اقیانوس می‌شوند و سطح دریا را بالا می‌برند. یخ‌پوش لارسن در غرب جنوبگان قرار دارد و به‌قدری وسیع است که بخش‌های مختلف آن با نام‌های لارسن A، B، C و D شناخته می‌شوند. در سال ۲۰۱۷، بخش بزرگی از لارسن C جدا شد و به یکی از بزرگ‌ترین کوه‌های یخی جهان تبدیل شد. این کوه یخی که A68 نام گرفت، در اوج خود ۵۸۰۰ کیلومتر مربع وسعت داشت.
کشف آشیانه‌های ماهی در این منطقه نشان می‌دهد که این ناحیه میزبان زیستگاهی خاص و آسیب‌پذیر است که برای تنوع زیستی اهمیت زیادی دارد. این یافته‌ها در کنار سایر پژوهش‌ها، از پیشنهاد رسمی برای تبدیل دریای ودل به منطقه حفاظت‌شده دریایی حمایت می‌کنند.
