برای بسیاری از مردم، قهوه چیزی است که صبحها آنها را سرپا نگه میدارد یا دستکم مانع از فروپاشیشان تا ظهر میشود. حالا دانشمندان در استرالیا راهی پیدا کردهاند که قهوه بتواند چیزهای بیشتری را—بهصورت واقعی—در کنار هم نگه دارد. آنها موفق شدهاند از تفالههای قهوه، نوعی بتن بسازند که تا ۳۰ درصد مقاومتر است.
هر سال حدود ۱۰ میلیارد کیلوگرم ضایعات قهوه در جهان تولید میشود. بیشتر این پسماندها در محلهای دفن زباله رها میشوند و هنگام تجزیه، گازهای گلخانهای مانند متان و دیاکسید کربن آزاد میکنند. راجیف رویچند، مهندس دانشگاه RMIT که این پژوهش را هدایت کرده، گفته: «دفع پسماندهای آلی یک چالش زیستمحیطی است.» هدف تیم او این بود که بهجای رها کردن این ضایعات، آنها را به کار بگیرند.
در همین حال، صنعت جهانی ساختوساز با بحران کمبود شن مواجه است؛ مادهای که بتن بهشدت به آن وابسته است و بهدلیل برداشت بیرویه از بستر رودخانهها و سواحل، منابع آن رو به کاهش است. جی لی، دیگر مهندس RMIT، گفته: «استخراج مداوم شن طبیعی برای پاسخ به تقاضای فزاینده صنعت ساختوساز، تأثیر زیادی بر محیطزیست دارد.» بنابراین پژوهشگران تصمیم گرفتند ببینند آیا عادت جهانی مصرف کافئین میتواند همزمان دو مشکل را حل کند.
تفالههای خام قهوه را نمیتوان مستقیماً وارد مخلوطکن بتن کرد، چون مواد آلی بهراحتی تجزیه میشوند و استحکام بتن را کاهش میدهند. بهجای آن، تیم تحقیقاتی از فرآیندی به نام پیرولیز استفاده کرد؛ روشی که در آن تفالههای قهوه تا حدود ۳۵۰ درجه سانتیگراد حرارت داده میشوند، بدون آنکه اکسیژن وارد شود. نتیجه این فرآیند مادهای به نام بیوچار است—مادهای غنی از کربن و شبیه زغال که میتواند با سیمان پیوند برقرار کند، نه آن را تضعیف.
وقتی تیم RMIT بیوچار قهوه را به بتن افزود، نتایج چشمگیری بهدست آمد. نمونههایی که در دمای ۳۵۰ درجه حرارت دیده بودند، عملکرد بهتری نسبت به نمونههای با دمای بالاتر داشتند. حرارت کمتر باعث حفظ ساختار متخلخل بیوچار شده بود که به آن استحکام و انعطافپذیری میداد. این پژوهش هنوز در مراحل اولیه است، اما نشان میدهد که شاید در آینده بتوان از ضایعات قهوه در ساختوساز استفاده کرد.
شانن کیلمارتین-لینچ، دیگر مهندس RMIT، گفته: «پژوهش ما هنوز در مراحل ابتدایی است، اما این یافتههای هیجانانگیز راهی نوآورانه برای کاهش چشمگیر پسماندهای آلی ارائه میدهد.» این گروه اکنون در حال آزمایش مقاومت بتن قهوهای در برابر شرایط سخت مانند یخزدگی، آسیبهای آبی و سایش شدید هستند.
قهوه همین حالا نیمی از مردم جهان را سرپا نگه میدارد. شاید بهزودی ساختمانها را هم سرپا نگه دارد.

