برای نخستین بار، باستان‌شناسان موفق شده‌اند نگاهی دقیق به خالکوبی‌های پیچیده‌ی یک مومیایی یخی ۲۰۰۰ ساله بیندازند که در اعماق کوه‌های پوشیده از یخ‌زدگی دائمی در سیبری دفن شده بود.
پژوهشگران می‌گویند این خالکوبی‌ها حتی امروزه نیز انجام‌شان دشوار است، که نشان می‌دهد هنرمندان خالکوبی در دوران باستان دارای مهارت چشمگیری بوده‌اند.
با کمک هنرمندان مدرن خالکوبی، یک تیم بین‌المللی از پژوهشگران این خالکوبی‌های باستانی را با جزئیاتی بی‌سابقه بررسی کردند و ابزارها و تکنیک‌هایی را که احتمالاً جوامع باستانی برای خلق این هنر به‌کار می‌برده‌اند شناسایی کردند. این یافته‌ها در نشریه‌ی Antiquity منتشر شده است.
همان‌طور که امروزه رایج است، در دوران پیشاتاریخی نیز خالکوبی کردن امری معمول بوده است. با این حال، مطالعه‌ی این موضوع دشوار است، زیرا پوست انسان به‌ندرت در بقایای باستان‌شناسی حفظ می‌شود.
«مومیایی‌های یخی» کوه‌های آلتای در سیبری یک استثنای قابل توجه هستند — این اجساد در اتاقک‌هایی دفن شده‌اند که اکنون در یخ‌زدگی دائمی (پرمافراست) محصور شده‌اند، و گاهی پوست بدن آن‌ها را نیز حفظ کرده‌اند.
قوم پازیریک، کوچ‌نشینان اسب‌سوار بودند که در ناحیه‌ای میان چین و اروپا زندگی می‌کردند. جینو کاسپار، باستان‌شناس مؤسسه ماکس پلانک در زمینه انسان‌زمین‌شناسی و دانشگاه برن، در بیانیه‌ای ایمیلی گفت:
«خالکوبی‌های فرهنگ پازیریک — دامداران عصر آهن در کوه‌های آلتای — مدت‌هاست باستان‌شناسان را به‌دلیل طراحی‌های پیچیده‌ی تصویری‌شان مجذوب کرده‌اند.»
با این حال، به‌دلیل محدودیت‌های فناوری تصویربرداری، دانشمندان تاکنون نتوانسته بودند این خالکوبی‌ها را با جزئیات کامل بررسی کنند. بسیاری از این خالکوبی‌ها با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیستند، به این معنی که پژوهشگران هنگام کشف اولیه این مومیایی‌ها در دهه ۱۹۴۰، از وجود آن‌ها بی‌خبر بودند.
از آنجایی که پوست با گذر زمان تخریب می‌شود و رنگ خالکوبی‌ها کم‌رنگ یا پخش می‌شود، برای مشاهده‌ی این خالکوبی‌های باستانی، به تصویربرداری مادون‌قرمز نیاز است. نور مادون‌قرمز با طول موج بلندتر نسبت به نور مرئی، به لایه‌های عمیق‌تری از پوست نفوذ می‌کند و آنچه زیر سطح است را آشکار می‌سازد. به همین دلیل، بیشتر مطالعات پیشین بر اساس طراحی‌های دستی از خالکوبی‌ها انجام شده بود، نه تصاویر مستقیم.
اما پیشرفت در فناوری تصویربرداری سرانجام این امکان را فراهم کرده تا پژوهشگران بتوانند از مومیایی‌ها و خالکوبی‌هایشان عکس‌های با وضوح بالا تهیه کنند. آن‌ها با استفاده از تصویربرداری دیجیتال مادون‌قرمز نزدیک و با کیفیت بالا، اسکن سه‌بعدی‌ای از خالکوبی‌های زنی حدوداً ۵۰ ساله از عصر آهن تهیه کردند که بقایای حفظ‌شده‌اش در موزه آرمیتاژ سن‌پترزبورگ روسیه نگهداری می‌شود.
بازسازی‌های هنری از این خالکوبی‌های تازه کشف‌شده، تصاویری دقیق از یوزپلنگ، گوزن، خروس، و موجودی اسطوره‌ای با ترکیب شیر و عقاب را نشان می‌دهند.
پژوهشگران دریافتند که، مشابه با بسیاری از انسان‌های امروزی، خالکوبی‌های روی بازوی راست مومیایی بسیار دقیق‌تر و فنی‌تر از خالکوبی‌های بازوی چپ هستند. این موضوع نشان می‌دهد که یا دو خالکوب مختلف در این کار نقش داشته‌اند، یا اینکه همان خالکوب با افزایش مهارت‌هایش این تفاوت را ایجاد کرده است. اسکن‌ها همچنین نشان می‌دهند که هنرمندان از چندین ابزار — با یک یا چند نوک — استفاده کرده‌اند و خالکوبی‌ها طی چندین جلسه به‌پایان رسیده‌اند.
این یافته‌ها نشان می‌دهد که در فرهنگ پازیریک، خالکوبی صرفاً شکلی از تزئین نبود، بلکه یک مهارت تخصصی بوده که نیاز به تمرین، توانایی فنی و تجربه داشته است. دفن شدن افراد متعدد در همان محل نیز بیانگر آن است که خالکوبی احتمالاً در این جامعه امری رایج بوده است.
کاسپاری در بیانیه‌ای گفت: «این مطالعه راهی نو برای شناسایی نقش شخصی افراد در سنت‌های تغییر بدن در دوران پیشاتاریخ ارائه می‌دهد.» او افزود:
«خالکوبی دیگر صرفاً تزئینی نمادین به شمار نمی‌آید، بلکه به‌عنوان یک هنر تخصصی ظاهر می‌شود — هنری که نیازمند مهارت فنی، حساسیت زیبایی‌شناختی و آموزش رسمی یا شاگردی بوده است.»