برای دومین بار در دو هفته گذشته، مطالعه‌ای منتشر شده است که نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، ممکن است توانایی شناختی به‌مراتب کمتری نسبت به افرادی داشته باشند که به آن وابسته نیستند. این مطالعات اتهامات منتقدان مبنی بر اینکه «هوش مصنوعی آدم را احمق می‌کند» را تقویت کرده است.
جدیدترین این مطالعات توسط مدرسه وارتون دانشگاه پنسیلوانیا انجام شد و بیش از ۴۵۰۰ شرکت‌کننده را دربر گرفت. این مطالعه به تفاوت‌های شناختی بین افرادی که از مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) مانند چت‌جی‌پی‌تی برای تحقیق استفاده کردند و کسانی که از موتور جستجوی گوگل بهره بردند، پرداخت. نتایج نشان داد افرادی که از چت‌بات‌ها استفاده کردند، «تمایل بیشتری به کسب دانش سطحی» درباره موضوعات مورد تحقیق داشتند. هر دو گروه مأمور شدند در مورد نحوه راه‌اندازی یک باغ سبزیجات تحقیق کنند. برخی به‌طور تصادفی انتخاب شدند تا از هوش مصنوعی استفاده کنند و دیگران موظف بودند از موتور جستجو بهره ببرند. طبق یافته‌های این تحقیق، کسانی که از چت‌جی‌پی‌تی استفاده کردند، مشاوره‌های به‌مراتب ضعیف‌تری درباره کاشت سبزیجات ارائه دادند نسبت به آن‌هایی که با جستجوی اینترنتی اطلاعات به‌دست آوردند.
محققان می‌نویسند:
دانش سطحی ناشی از ویژگی ذاتی مدل‌های زبانی بزرگ است — ارائه نتایج به‌صورت تلفیقی از اطلاعات، به‌جای نمایش لینک‌های مجزا — که یادگیری را منفعل‌تر از جستجوی استاندارد وب می‌کند، جایی که کاربر خود باید منابع اطلاعاتی را کشف و تلفیق کند. در نتیجه، وقتی افراد بعداً براساس آنچه آموخته‌اند مشاوره می‌دهند، کسانی که از تلفیق‌های LLM استفاده کرده‌اند (در مقایسه با جستجوی استاندارد)، کمتر در ارائه مشاوره خود سرمایه‌گذاری ذهنی می‌کنند و مهم‌تر از آن، مشاوره‌ای ارائه می‌دهند که پراکنده‌تر، کم‌اصالت‌تر و در نهایت کمتر مورد پذیرش گیرندگان قرار می‌گیرد.
این مطالعه نتیجه‌گیری می‌کند که این وضعیت به‌طور طنزآمیز، دقیقاً به دلیل مزیت تبلیغ‌شده چت‌جی‌پی‌تی رخ می‌دهد — یعنی «بی‌نیاز کردن کاربر از جستجو و تلفیق اطلاعات به‌صورت دستی.» چون شرکت‌کنندگان مجبور نبودند خودشان به دنبال اطلاعات بگردند، «عمق دانش» آن‌ها به‌مراتب کمتر از کسانی بود که این کار را انجام داده بودند. محققان در پایان می‌نویسند: «از این منظر، یادگیری از طریق مدل‌های زبانی بزرگ در مقایسه با جستجوی وب، مشابه این است که راه‌حل یک مسئله ریاضی به شما نشان داده شود، بدون آنکه خودتان تلاش کنید آن را حل کنید.»
مطالعه دانشگاه پنسیلوانیا پس از تحقیقی مشابه از سوی MIT منتشر شد که اوایل این ماه اعلام شد و نشان‌دهنده اثرات مشکل‌ساز شناختی استفاده از هوش مصنوعی است. در این مطالعه، فعالیت‌های عصبی دانشجویانی که از چت‌جی‌پی‌تی برای مطالعه استفاده می‌کردند بررسی شد و مشخص شد استفاده بیشتر از هوش مصنوعی باعث کاهش فعالیت مغزی می‌شود؛ محققان این وضعیت را «بدهی شناختی» نامیدند. آن‌ها با استفاده از دستگاه EEG فعالیت عصبی سه گروه دانشجو را اندازه‌گیری کردند: گروهی که از چت‌جی‌پی‌تی استفاده کردند، گروهی که از گوگل سرچ بهره بردند و گروهی که هیچ‌یک را استفاده نکردند. نتایج نشان داد کاربران چت‌جی‌پی‌تی به شکل محسوسی فعالیت شناختی کمتری داشتند، حتی نسبت به افرادی که از موتور جستجوی گوگل استفاده کردند.
البته روش‌شناسی این مطالعه MIT از سوی طرفداران هوش مصنوعی زیر سؤال رفته است. منتقدان می‌گویند این تحقیق هنوز داوری همتا نشده و تعداد کم شرکت‌کنندگان باعث می‌شود که نتیجه آن جامع و قطعی نباشد. همچنین برخی منتقدان معتقدند که کاهش فعالیت‌های خاص مغزی لزوماً به معنای «احمق‌تر» شدن افراد نیست. در حقیقت، در برخی موارد کاهش تلاش ذهنی می‌تواند نشانه این باشد که فرد در انجام یک وظیفه مهارت پیدا کرده و نیاز کمتری به صرف انرژی ذهنی دارد. از این زاویه، ارزیابی‌های اخیر درباره تأثیر هوش مصنوعی بر مغز می‌تواند بوی نوعی وحشت اخلاقی درباره پدیده‌ای نو و هنوز به‌خوبی درک‌نشده را بدهد.
از طرف دیگر، این نتیجه‌گیری که استفاده از یک اپلیکیشن برای انجام تکالیف باعث می‌شود کمتر قادر به تفکر مستقل باشید، به‌نوعی بدیهی به نظر می‌رسد. وقتی وظایف ذهنی خود را به یک نرم‌افزار می‌سپارید، خودتان آن وظایف را انجام نمی‌دهید، و همان‌طور که بارها ثابت شده، بهترین راه یادگیری انجام دادن عملی یک کار است. البته باید در نظر گرفت که اینترنت از همان زمانی که راه‌اندازی شد، فعالیت‌های ذهنی انسان را کاهش داده است. آخرین باری که مجبور شدید مسیر رسیدن به جایی را حفظ کنید کی بود؟ به نظر می‌رسد گوگل مپ بیش از یک دهه است که این توانایی را از ما گرفته است.
شواهد دیگر درباره اثر «احمق‌کننده» هوش مصنوعی حتی آشکارتر است: موج تقلب‌های گسترده که در نظام آموزشی آمریکا به‌وجود آمده، باعث شده دانش‌آموزان و دانشجویان بدون یادگیری مهارت‌هایی چون نوشتن مقاله یا تحلیل کتاب، از مدرسه و دانشگاه فارغ‌التحصیل شوند. با اینکه هنوز باید چیزهای زیادی درباره تأثیرات هوش مصنوعی بر انسان آموخت، اما برخی از عوارض جانبی آن کاملاً آشکار است: اگر دانش‌آموزی بدون کمک چت‌بات نمی‌تواند مقاله‌ای بنویسد، آینده تحصیلی روشنی پیش روی او نخواهد بود.