دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز دوشنبه فرمان اجراییای را امضا کرد که به دنبال محدود کردن تأمین مالی فدرال برای تحقیقات «افزایش کارکرد» (Gain-of-Function) است؛ نوعی پژوهش که بررسی میکند چگونه پاتوژنها میتوانند از طریق جهش در آزمایشگاه خطرناکتر شوند.
این فرمان اجرایی با عنوان «بهبود ایمنی و امنیت تحقیقات زیستی» در دفتر بیضی کاخ سفید و با حضور وزیر بهداشت، رابرت اف. کندی جونیور، و دیگر مقامات بهداشتی عالیرتبه امضا شد. آنها تلاش کردند تا منشاء همهگیری کووید-۱۹ را به نشت آزمایشگاهی در چین نسبت دهند — جایی که گفته میشود این نوع تحقیقات انجام میشد. این افراد بهنادرست ادعا کردند که نظریه نشت از آزمایشگاه، دیدگاه اجماعی میان دانشمندان است.
این فرمان، مدیر دفتر سیاستگذاری علمی و فناوری کاخ سفید را موظف میکند تا با همکاری سازمانهای فدرال، دستورالعملهایی برای توقف تأمین مالی فدرال تمامی تحقیقات افزایش کارکرد، چه در داخل آمریکا و چه در خارج از کشور، صادر کند. همچنین، نهادهای فدرال باید تحقیقاتی از این دست را که با بودجه فدرال انجام نمیشوند نیز شناسایی کرده و راههایی برای متوقف کردن آنها بیابند.
تحقیقات افزایش کارکرد از مدتها پیش در جامعه علمی مورد بحث بوده است، چراکه با وجود مزایایی، خطراتی نیز به همراه دارد. برای مثال، در سال ۲۰۱۲ مجله Nature مطالعهای منتشر کرد که در آن نحوه ایجاد یک نوع جهشیافته از آنفلوآنزای مرغی بررسی شده بود؛ مطالعهای که در آن زمان با انتقادات گستردهای مواجه شد. این موضوع در شرایط کنونی، با شیوع گونه H5N1 در گاوها که هنوز به انسان قابل انتقال نیست، بیش از پیش مرتبط احساس میشود.
با این حال، بیشتر بحثها درباره تحقیقات افزایش کارکرد، نه در مورد انتشار روشها در مجلات علمی، بلکه در مورد اهداف آن است. به گفته Gizmodo در سال ۲۰۱۴، هدف از این تحقیقات در واقع نوعی «حمله پیشگیرانه» است — تلاشی برای درک ویروسهای خطرناک پیش از آنکه همهگیر شوند، تا بتوان از آنها با واکسنها و درمانهای مناسب پیشگیری کرد.