تمایل دونالد ترامپ برای خلق یک دوران طلایی در صنعت تولید آمریکا، در مرکز جنگ تجاری او قرار دارد — چه این هدف عملی باشد یا نه — و حتی دوستانش هم نمیتوانند از آن چشمپوشی کنند. روز جمعه، ترامپ شرکت اپل را تهدید کرد که اگر آیفونها در آمریکا ساخته نشوند، با تعرفهای ۲۵ درصدی مواجه خواهند شد.
او در پست خود در شبکه اجتماعی Truth Social نوشت:
«مدتها پیش به تیم کوک از اپل اطلاع دادهام که انتظار دارم آیفونهایی که در ایالات متحده آمریکا فروخته میشوند، در داخل آمریکا تولید و ساخته شوند، نه در هند یا هیچ جای دیگری. اگر اینطور نباشد، اپل باید حداقل ۲۵٪ تعرفه به ایالات متحده پرداخت کند.»
علاوه بر این، ترامپ اتحادیه اروپا را بهعنوان «تشکیلاتی که با هدف سوءاستفاده تجاری از آمریکا تشکیل شده» مورد حمله قرار داد و تهدید کرد که از اول ژوئن، تعرفههایی ۵۰ درصدی بر کالاهای اروپایی اعمال خواهد کرد، چرا که به گفته او، مذاکره با اروپا «بسیار دشوار» بوده است. در پی این اظهارات ترامپ، سهام اپل ۴٪ سقوط کرد.
از زمان روی کار آمدنش، علاقه ترامپ به سیاستهای حمایتگرایانه و تعرفههای سبک عصر طلایی (Gilded Age) در تصمیمات تجاریاش کاملاً مشهود بوده است. در این مسیر، چین — که تقریباً ۹۰٪ آیفونها در آنجا تولید میشود — همیشه دشمن شماره یک او بوده است. ماه گذشته، سهام اپل بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار در یک روز سقوط کرد پس از آنکه ترامپ بر کشورهایی از جمله چین، تایوان، هند و ویتنام — که مراکز اصلی تولید اپل هستند — تعرفههایی اعمال کرد.
تحلیلگران بانک سرمایهگذاری UBS هشدار دادند که این تعرفههای متقابل میتواند قیمت آیفون را به شدت افزایش دهد. با وجود اینکه دولت برخی معافیتها برای محصولات الکترونیکی مانند تلفن همراه و رایانه اعمال کرد، تیم کوک در تماس درآمد فصلی شرکت اعلام کرد که همین تعرفههای موجود ممکن است ۹۰۰ میلیون دلار به اپل در این فصل ضرر وارد کنند.
برای کاهش این آسیب، اپل برنامهریزی کرده بود که تا پایان سال آینده تولید آیفونهایی که برای بازار آمریکا هستند را به هند منتقل کند. اما این موضوع به مذاق ترامپ خوش نیامد. هفته گذشته در قطر گفت:
«با تیم کوک یه مشکلی داشتم. بهش گفتم: “تیم، تو دوست منی. من باهات خیلی خوب رفتار کردم… ولی حالا شنیدم که داری همهجا تو هند میسازی. من نمیخوام ببینم تو هند تولید میکنی.”»
در واقع، تیم کوک سالها سعی کرده بود با ترامپ روابط نزدیکی برقرار کند — ترامپ حتی از دوران کمپین انتخاباتی ۲۰۱۶ خودش صحبت از وادار کردن اپل به تولید در خاک آمریکا میکرد. در ژانویه، کوک یک میلیون دلار از پول شخصیاش را به صندوق تحلیف ترامپ اهدا کرد. این رابطه برای اپل امتیازاتی به همراه داشت؛ به گزارش واشنگتن پست، دولت اول ترامپ در حال بررسی وضع تعرفهای ۱۰ درصدی بر تمامی واردات از چین بود. کوک شخصاً با ترامپ دیدار کرد و اندکی بعد، دولت طرح خود را تعدیل کرد و برای برخی کالاهای الکترونیکی از جمله آیفون، معافیتهایی قائل شد.
اما کسی که با آتش بازی میکند، در نهایت میسوزد.
مطالبات ترامپ از اپل چالش بزرگی برای این شرکت ایجاد کرده است. به گزارش گاردین، دن آیوز، تحلیلگر شرکت مالی Wedbush Securities، در یادداشتی به سرمایهگذاران نوشت:
«واقعیت این است که انتقال تنها ۱۰٪ از زنجیره تأمین اپل از آسیا به آمریکا، دستکم سه سال و ۳۰ میلیارد دلار هزینه نیاز دارد و در این مسیر اختلالات عمدهای رخ خواهد داد.»
ماه گذشته، وزیر سابق خزانهداری آمریکا، جانت یلن، جنگ تجاری ترامپ را «بدترین زخمی که یک دولت به خود زده» توصیف کرد. اما وزیر خزانهداری فعلی، اسکات بسنت، در برنامهای در فاکس نیوز گفت:
«رئیسجمهور در تلاش است تا تولید دقیق را به آمریکا بازگرداند. من فکر میکنم یکی از بزرگترین آسیبپذیریهای ما، تولید برونمرزی است، بهویژه در زمینه نیمهرساناها که بخش مهمی از اجزای اپل را تشکیل میدهند.»
اما وقتی از بسنت پرسیده شد که واقعاً اپل چه مقدار میتواند با این خواستهها هماهنگ شود — با توجه به اینکه انتقال تولید زمانبر است — پاسخ داد:
«نمیدونم در مورد هر شرکت بهصورت خاص چه میشه گفت. باید ببینیم چی میشه.»