از کولوسئوم مشهور در رم تا دیوار هادریان در انگلستان، همواره این پرسش مطرح بوده که چگونه آثار تمدن روم باستان تا امروز باقی ماندهاند.
در شهر پمپئی، پژوهشگران با بررسی مصالح ساختمانی در اتاقهای نیمهساخته به راز دوام سیمان رومی پی بردهاند. مطالعهای که امروز در نشریه Nature Communications منتشر شد نشان میدهد رومیها از روش «مخلوطسازی داغ» استفاده میکردند؛ یعنی ترکیب آهک زنده (سنگ آهک حرارتدیده و خشک) با سنگهای آتشفشانی، خاکستر آتشفشانی و آب که واکنشی شیمیایی همراه با تولید گرما ایجاد میکرد.
در سال ۲۰۲۳، آدمیر ماسیک، شیمیدان فیزیکی در مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)، همراه با همکارانش مقالهای منتشر کرد که توضیح میداد رومیها چگونه سیمانی بادوام ساختهاند. آنها از ترکیب شیمیایی سیمان نتیجه گرفتند که فرآیند مخلوطسازی داغ باعث میشود آهک فعال در ذرات ریز شبیه شن محبوس شود. هنگامی که بتن ترک میخورد، این ذرات که «کلاستهای آهکی» نام دارند دوباره حل میشوند و ترکها را پر میکنند و در عمل بتن را ترمیم میکنند.
با این حال، پژوهش آنها بر نمونههایی از یک دیوار انجام شد که ممکن است نماینده همه سازههای بتنی در سراسر امپراتوری روم نباشد. افزون بر این، نتایج به دست آمده با توضیحات معمار مشهور روم باستان، ویترویوس، در تضاد بود. ویترویوس در قرن نخست پیش از میلاد کتاب «دئ آرشیتکتورا» را نوشت که نخستین اثر شناختهشده درباره نظریه معماری است. او در این کتاب توضیح داده بود که رومیها ابتدا آب را با آهک مخلوط میکردند تا مادهای خمیری به دست آید و سپس دیگر مواد را به آن اضافه میکردند.
