مرگ سیاه، همهگیری اصلی که بین سالهای ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۳ دهها میلیون نفر را در اروپا، آسیا و شمال آفریقا از بین برد، ممکن است با کمک فورانهای آتشفشانی شدت گرفته باشد. بر اساس پژوهشی در نشریه Communications Earth & Environment، یک یا چند فوران عظیم در مناطق گرمسیری در سال ۱۳۴۵ شرایط را برای مرگبارترین همهگیری اروپا فراهم کرده است.
فورانها آنقدر شدید بودند که آثار دائمی بر جهان گذاشتند. حجم زیادی گوگرد به لایه استراتوسفر پرتاب شد و خورشید را تاریک کرد. گزارشهای نوشتهشده از چین تا ایتالیا از تاریکی عجیب و پوشش سنگین ابرها شکایت داشتند. نمونههای یخ از هر دو قطب افزایش شدید گوگرد را در همان زمان نشان میدهند. اروپا وارد چندین سال تابستانهای سرد و بارانی شد. حلقههای درختان در سراسر قاره نشانههای آبیرنگی از فشار و آسیب نشان دادند. محصولها کاهش یافت، قحطی گسترش پیدا کرد و هراس عمومی شکل گرفت.
در واکنش به شرایطی که شبیه آخرالزمان به نظر میرسید، ثروتمندترین دولتشهرهای اروپا مانند فلورانس، ونیز و جنوا دست به کاری مشابه خرید هراسآلود امروزی زدند و غلات را از آخرین منطقهای که هنوز عرضه میکرد، یعنی دریای سیاه، خریداری کردند. این غلات وارداتی بسیاری از مردم محلی و پناهجویان را از گرسنگی نجات داد، اما احتمالاً همانها را به مرگ محکوم کرد، زیرا این ذخایر غلات حامل ککهایی بودند که باکتری Yersinia pestis، عامل مرگ سیاه، را منتقل میکردند.
هیچکس در سال ۱۳۴۷ تصور نمیکرد خرید غلات اضطراری به گسترش یک طاعون مرگبار کمک کند. بندرهایی که به حملونقل وابسته بودند نابود شدند و شهرهای داخلی مانند میلان مدتی توانستند بدون آسیب جدی دوام بیاورند. اما به محض ورود بیماری به سرزمین اصلی اروپا، به سرعت گسترش یافت و طی شش سال بین ۳۰ تا ۶۰ درصد جمعیت جان خود را از دست دادند.
در آن زمان تجارت ادامه داشت زیرا کسی نمیدانست بخشی از مشکل است. با کاهش شدید نیروی کار، دستمزدها افزایش یافت، ثروت جابهجا شد و نظامهای سیاسی پابرجا ماندند. در حالی که همهگیری وحشتناک بود، شهرها تجربههایی آموختند: قرنطینه، قواعد ابتدایی بهداشت عمومی و بهبود تدریجی وضعیت بهداشتی.
این وضعیت شباهت زیادی به امروز دارد.
