مایکل بری، سرمایهگذاری که بهخاطر پیشبینی بحران مسکن سال ۲۰۰۸ مشهور شد و شخصیتش توسط کریستین بیل در فیلم «رکود بزرگ» به تصویر کشیده شد، اکنون حباب جدیدی را پیشبینی کرده است: هوش مصنوعی.
بر اساس اسناد مالی منتشرشده در ۳۰ سپتامبر، صندوق سرمایهگذاری Scion Asset Management متعلق به بری، موقعیتهای فروش (put options) علیه سهام شرکتهای Nvidia و Palantir اتخاذ کرده است. هر دو شرکت از جمله محبوبترین برندهای فعال در حوزه هوش مصنوعی هستند و سهام آنها در پی موج سرمایهگذاریهای مرتبط با AI رشد چشمگیری داشته است. Nvidia اکنون تنها شرکتی در جهان است که ارزش بازار آن از ۵ تریلیون دلار فراتر رفته و سهام Palantir نیز امسال ۱۵۰ درصد رشد داشته است.
مدیرعامل Palantir، الکس کارپ، از اقدام بری ناراضی بود و در مصاحبهای با CNBC گفت: «فکر میکنم این رفتار بسیار زننده است و وقتی اشتباه بودنش ثابت شود، جشن خواهم گرفت.»
بری چند روز پیش از افشای موقعیتهای مالیاش، تصویری از کریستین بیل در نقش خودش در فیلم «رکود بزرگ» را در شبکه اجتماعی X منتشر کرد و نوشت: «گاهی حبابها را میبینیم. گاهی کاری میتوان کرد. گاهی تنها حرکت برنده این است که بازی نکنی.»
او سپس چهار تصویر دیگر بدون توضیح منتشر کرد. یکی از آنها کاهش رشد سالانه بخش رایانش ابری در شرکتهای آمازون، آلفابت و مایکروسافت را بین سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ نسبت به دوره ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ نشان میداد. نمودار دیگری رشد سرمایهگذاریهای فناوری در آمریکا را با دوران حباب داتکام در سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۰ مقایسه کرده بود.
کارشناسان دیگر نیز درباره شباهتهای بازار فعلی هوش مصنوعی با حباب داتکام هشدار دادهاند. در آن دوران، شرکتها با افزودن پسوند «.com» به نام خود، سرمایهگذاران را جذب میکردند؛ مشابه امروز که تقریباً همه شرکتها در گزارشهای مالی خود از «AI» صحبت میکنند. این روند باعث نگرانی برخی تحلیلگران شده که معتقدند قیمت سهام از واقعیت درآمدی شرکتها فاصله گرفته است.
تورستن اسلوک، اقتصاددان ارشد شرکت Apollo Global Management، گفته بود تنها تفاوت بین حباب داتکام و حباب هوش مصنوعی امروز این است که ۱۰ شرکت برتر S&P 500 اکنون بیش از دوران ۱۹۹۰ بیشارزشگذاری شدهاند. بانک مرکزی انگلستان نیز اخیراً هشدار داده که ارزشگذاری بازار سهام با اوج حباب داتکام قابل مقایسه است.
تصویر سوم بری، نموداری از بلومبرگ بود که معاملات حلقهای بین شرکتهای بزرگ هوش مصنوعی را نشان میداد و Nvidia در مرکز این شبکه قرار داشت. این نوع معاملات حلقهای، که شامل سرمایهگذاریهای چند میلیارد دلاری بین شرکتهای دارای منافع مشترک است، در ماههای اخیر توجه بیشتری جلب کردهاند.
این سرمایهگذاریهای درونگروهی نهتنها بازار بلکه اقتصاد آمریکا را نیز تقویت میکنند. اما اگر یکی از اجزای این سیستم دچار مشکل شود یا تقاضا مطابق انتظار رشد نکند، ممکن است اثر دومینویی ایجاد شود که کل سیستم را به خطر بیندازد.
در آخرین پست، بری تصویری از کتابی به نام «حساب سرمایه» منتشر کرد و بخشهایی از آن را برجسته کرده بود که به سقوط صنعت مخابرات پس از ترکیدن حباب داتکام اشاره داشت. در آن آمده بود که تا سال ۲۰۰۲ کمتر از ۵ درصد ظرفیت مخابراتی آمریکا مورد استفاده قرار میگرفت و هزاران کیلومتر فیبر نوری گرانقیمت زیر زمین بلااستفاده مانده بود. همچنین قیمت عمدهفروشی خدمات مخابراتی در سالهای ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ بیش از ۷۰ درصد کاهش یافته بود و بسیاری از شرکتهایی که پیشتر با ارزشهای بالا معامله میشدند، به دنبال حمایت از طلبکاران بودند.
بری بهوضوح در حال مقایسه وضعیت فعلی بازار سهام تحتتأثیر هوش مصنوعی با دوران پرتلاطم مالی اوایل دهه ۲۰۰۰ است. سرمایهگذاران آن دوران درباره پتانسیل اینترنت اشتباه نکرده بودند، اما سرعت و ابعاد تحقق وعدهها را بیشازحد برآورد کرده بودند.
پژوهشگران فدرال رزرو نیز امسال هشدار مشابهی دادهاند و گفتهاند ساخت زیرساختهای گرانقیمت پیش از تحقق تقاضای واقعی میتواند پیامدهای فاجعهباری داشته باشد؛ مشابه گسترش بیشازحد خطوط راهآهن در قرن نوزدهم که به رکود اقتصادی منجر شد.

