آفریقای جنوبی مدت‌ها به زغال‌سنگ وابسته بوده و در گذشته برای ترک سوخت‌های فسیلی و حرکت به سمت آینده‌ای با انرژی سبز، با دشواری‌هایی روبه‌رو بوده است. این کشور آفریقایی زغال‌سنگ تولید و صادر کرده تا اقتصاد خود را تقویت کند و انرژی لازم برای جمعیتی بیش از ۶۰ میلیون نفر را فراهم آورد. اما اکنون، با حمایت مالی از بانک جهانی، برنامه‌ای ۲.۲ میلیارد دلاری برای خروج از زغال‌سنگ دارد.
زغال‌سنگ تقریباً ۸۲ درصد از ترکیب انرژی آفریقای جنوبی را تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، حدود ۲۸ درصد از تولید زغال‌سنگ این کشور صادر می‌شود که عمدتاً از طریق ترمینال زغال‌سنگ ریچاردز بی است و باعث شده آفریقای جنوبی به چهارمین صادرکننده بزرگ زغال‌سنگ جهان تبدیل شود. همچنین این کشور در سال ۲۰۲۳ پانزدهمین تولیدکننده بزرگ دی‌اکسید کربن در جهان بود.
اگرچه تعداد زیادی تولیدکننده زغال‌سنگ در آفریقای جنوبی وجود دارد، تنها پنج شرکت حدود ۸۵ درصد از تولید قابل فروش زغال‌سنگ را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین ۱۱ معدن ۷۰ درصد از تولید کشور را تامین می‌کنند. ذخایر زغال‌سنگ کشور نسبتاً کم‌عمق و دارای لایه‌های ضخیم هستند که استخراج آنها را آسان‌تر و معمولاً ارزان‌تر از میانگین جهانی می‌کند. با نرخ تولید فعلی، تخمین زده می‌شود بیش از ۵۰ سال ذخیره زغال‌سنگ باقی مانده باشد.
وابستگی طولانی‌مدت این کشور به زغال‌سنگ، هم برای تامین انرژی و هم درآمد، باعث شده بسیاری نسبت به توانایی آفریقای جنوبی برای ترک سوخت فسیلی در آینده نزدیک تردید داشته باشند. با این حال، در ژوئن، صندوق‌های سرمایه‌گذاری آب و هوایی بانک جهانی (CIF) برنامه جدیدی برای حمایت از طرح سرمایه‌گذاری تسریع در انتقال از زغال‌سنگ آفریقای جنوبی اعلام کردند. این برنامه CIF سال گذشته پس از درخواست آفریقای جنوبی برای به تعویق انداختن تعطیلی سه نیروگاه زغال‌سنگی به منظور کاهش بحران انرژی متوقف شده بود. CIF قصد دارد ۵۰۰ میلیون دلار به آفریقای جنوبی کمک مالی کند که می‌تواند راه را برای جذب ۲.۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری بیشتر از وام‌دهندگان چندجانبه باز کند. اکنون آفریقای جنوبی باید هزینه‌های پیش‌بینی شده پروژه‌ها را برای تأیید CIF ارائه دهد.
CIF این برنامه را نخستین بار در سال ۲۰۲۲ اعلام کرد، اما رسیدن به این نقطه چندین سال طول کشیده است و پیشرفت تا حد زیادی به توانایی آفریقای جنوبی برای کاهش وابستگی به زغال‌سنگ و توسعه ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر بستگی دارد. برنامه‌هایی برای توزیع بودجه CIF به کشورهای مختلف جهان برای حمایت از گذار سبز جهانی وجود دارد. از میان ۱۵ کمک‌کننده به این صندوق، آمریکا با ۳.۸ میلیارد دلار تا پایان ۲۰۲۴ بزرگ‌ترین کمک‌کننده بود، پس از آن بریتانیا با ۳.۶ میلیارد دلار، سپس آلمان، ژاپن و کانادا که هر کدام بیش از یک میلیارد دلار کمک کرده‌اند.
با اعلام برنامه خروج آمریکا از توافق پاریس توسط رئیس‌جمهور ترامپ و کاهش کمک آمریکا به صندوق اقلیم سبز، نگرانی‌ها درباره آینده کمک‌های آمریکا به این صندوق و حمایت از اقدامات اقلیمی بین‌المللی افزایش یافته است. اوایل سال، آمریکا از برنامه‌هایی که توسط کشورهای ثروتمند برای کمک به اندونزی، ویتنام و آفریقای جنوبی برای کاهش وابستگی به زغال‌سنگ حمایت می‌کردند، خارج شد.
محیط‌زیست‌گرایان مدت‌هاست خواستار کاهش وابستگی آفریقای جنوبی به زغال‌سنگ و توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر هستند، اما این خواسته‌ها تا کنون شنیده نشده است. در سال ۲۰۲۰، دولت خرید ظرفیت بزرگی از نیروگاه‌های زغال‌سنگ جدید را به عنوان بخشی از ترکیب انرژی کشور تصویب کرد. در حالی که دولت از پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی حمایت کرده، بارها اعلام کرده به دنبال توسعه تولید زغال‌سنگ، نفت و گاز نیز خواهد بود.
با این حال، در آوریل، دادگاه حکم داد که برنامه‌های جدید زغال‌سنگ دولت غیرقانونی، نامعتبر و مغایر با قانون اساسی کشور است. این حکم سه سال پس از آن صادر شد که سه گروه محیط‌زیستی و عدالت اقلیمی آفریقای جنوبی دولت را به دادگاه کشاندند تا اجازه ساخت نیروگاه‌های زغال‌سنگ جدید را لغو کنند.
با وجود مخالفت شدید با توسعه جدید زغال‌سنگ به دلایل زیست‌محیطی، همه از ترک زغال‌سنگ راضی نیستند. صدها هزار کارگر زغال‌سنگ نگران از دست دادن شغل خود هستند چون آفریقای جنوبی در حال گذار از سوخت فسیلی است. گزارشی از دولت در ۲۰۲۳ تخمین زد که تنها در استان مپومالانگا ۸۰ هزار شغل معدن زغال‌سنگ در خطر است. بسیاری معتقدند قبل از تعطیلی نیروگاه‌های زغال‌سنگ، باید پیشرفت بیشتری در توسعه بخش انرژی تجدیدپذیر کشور حاصل شود.
جوآن یاوویچ، رئیس واحد انتقال عادلانه انرژی دولت، گفته است: «این انتقال‌های زغال‌سنگ در سراسر جهان دشوار است و ده‌ها سال طول می‌کشد. و در بسیاری از نقاط به ویژه کشورهای توسعه‌یافته، این کار نیازمند تزریق مقدار زیادی پول است تا موفق شود.»
برای موفقیت در ترک زغال‌سنگ، دولت باید نقشه راه روشنی برای افزایش شبکه انرژی تجدیدپذیر آفریقای جنوبی ایجاد کند که با توسعه شبکه انتقال کافی حمایت شود. علاوه بر این، برای جلوگیری از بیکاری گسترده، دولت باید برنامه‌ای برای انتقال عادلانه داشته باشد که در آن کارگران زغال‌سنگ آموزش ببینند تا مهارت‌های لازم برای کار در بخش‌های دیگر انرژی را کسب کنند.