در حالی که وارد ماههای سردتر سال در استرالیا میشویم، کووید دوباره به تیتر خبرها بازگشته است، این بار به دلیل ظهور یک زیرسویه جدید: NB.1.8.1.
هفته گذشته، سازمان جهانی بهداشت NB.1.8.1 را به عنوان یک «زیرسویه تحت نظارت» معرفی کرد، به دلیل گسترش جهانی آن و ویژگیهای قابل توجهی که میتواند آن را از سویههای قبلی متمایز کند.
پس چه چیزهایی باید درباره این زیرسویه جدید بدانیم؟
وضعیت فعلی کووید
بیش از پنج سال از زمانی که کووید به عنوان یک پاندمی اعلام شد میگذرد، و ما همچنان شاهد موجهای منظم ابتلا هستیم.
ردیابی شیوع ویروس امروزه سختتر شده است، زیرا افراد کمتری تست میدهند و موارد ابتلا را گزارش میکنند. اما دادههای موجود نشان میدهد که در اواخر ماه مه ۲۰۲۵، شمار موارد ابتلا در استرالیا رو به افزایش بوده است. توالییابی ژنومی تأیید کرده که NB.1.8.1 یکی از سویههای در حال گردش در استرالیاست و روند رو به افزایشی دارد. از میان موارد توالییابیشده تا ۶ مه در سراسر استرالیا، نسبت NB.1.8.1 از کمتر از ۱۰٪ در ایالت استرالیای جنوبی تا بیش از ۴۰٪ در ایالت ویکتوریا متغیر بوده است. نظارت بر فاضلاب در استرالیای غربی نشان داده که NB.1.8.1 اکنون سویه غالب در نمونههای فاضلاب جمعآوریشده در پرت است.
در سطح بینالمللی نیز NB.1.8.1 در حال گسترش است. تا اواخر آوریل ۲۰۲۵، این سویه حدود ۱۰.۷٪ از کل توالیهای گزارششده را تشکیل میداد—افزایشی از تنها ۲.۵٪ چهار هفته پیش از آن. در حالی که تعداد مطلق موارد توالییابیشده هنوز نسبتاً کم بود، این روند افزایشی مداوم باعث شده نهادهای بهداشت عمومی بینالمللی توجه بیشتری به آن داشته باشند.
NB.1.8.1 بهویژه در آسیا در حال گسترش است—در پایان آوریل، این سویه به عنوان سویه غالب در هنگکنگ و چین شناسایی شده بود.
منشأ این زیرسویه چیست؟
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، NB.1.8.1 نخستین بار در نمونههایی که در ژانویه ۲۰۲۵ جمعآوری شده بودند شناسایی شد. این زیرشاخهای از سویه اُمیکرون است و از شجره نوترکیب XDV منشأ میگیرد. «نوترکیب» به حالتی گفته میشود که یک سویه جدید از ترکیب ژنتیکی دو یا چند سویه موجود پدید میآید.
تحقیقات چه میگویند؟
مانند سویههای پیشین، NB.1.8.1 مجموعهای از جهشها در پروتئین اسپایک دارد. این همان پروتئینی است که روی سطح ویروس قرار دارد و به وی اجازه میدهد از طریق گیرندههای ACE2 که بهعنوان «دروازه ورود» به سلولهای ما عمل میکنند، ما را آلوده کند.
جهشهای موجود شامل T22N، F59S، G184S، A435S، V445H و T478I هستند. هنوز در مراحل اولیه شناخت این زیرسویه هستیم، بنابراین اطلاعات زیادی درباره معنای دقیق این تغییرات نداریم. اما یک مطالعه پیشچاپ (مطالعهای که هنوز داوری همتا نشده) سرنخهایی درباره اینکه چرا NB.1.8.1 ممکن است در حال رشد باشد، ارائه داده است.
با استفاده از مدلهای آزمایشگاهی، پژوهشگران دریافتند که NB.1.8.1 بالاترین میزان اتصال به گیرنده ACE2 انسان را در میان چندین سویه آزمایششده داشته است—که این موضوع نشان میدهد احتمالاً این سویه با کارایی بیشتری نسبت به سویههای پیشین سلولها را آلوده میکند. این مطالعه همچنین بررسی کرد که پادتنهای افراد واکسینهشده یا مبتلا شده پیشین تا چه حد توانایی خنثیسازی این زیرسویه را دارند. نتایج نشان داد که پاسخ خنثیسازی پادتنها در برابر NB.1.8.1 حدود ۱.۵ برابر ضعیفتر از زیرسویه جدید دیگری به نام LP.8.1.1 بود. این موضوع میتواند به این معنا باشد که فرد مبتلا به NB.1.8.1 احتمال بیشتری برای انتقال ویروس به دیگران نسبت به سویههای قبلی دارد.