فیلم‌ساز معترض ایرانی، جعفر پناهی، موفق به کسب جایزه‌ی نخل طلای جشنواره فیلم کن برای فیلم درام خود «فقط یک تصادف بود» شد؛ فیلمی که از دوران زندان او به‌دست دولت ایران الهام گرفته است.
این نخستین فیلمی است که پناهی پس از آزادی‌اش از زندان در سال ۲۰۲۳ ساخته – با اینکه او در سال‌های گذشته با وجود ممنوعیت رسمی، همچنان به ساخت فیلم ادامه داده است.
«فقط یک تصادف بود» شخصی‌ترین فیلم پناهی تاکنون محسوب می‌شود و داستان پنج شخصیت را روایت می‌کند که باور دارند توانسته‌اند فردی را شناسایی کنند که به‌طور ناشناس در زندان آن‌ها را شکنجه داده است.
پناهی هفته گذشته گفت:
«اولین بار که زندانی شدم، در سلول انفرادی بودم.
در یک سلول کوچک تنها بودم و با چشم‌بند مرا به جایی می‌بردند که باید روبه‌روی دیوار می‌نشستم و از پشت سرم صدای کسی را می‌شنیدم.
این صدای بازجوی من بود – گاهی دو ساعت، گاهی هشت ساعت بازجویی می‌کرد.
و من تمام آن مدت به صدایش گوش می‌دادم و از روی صدا خیال‌پردازی می‌کردم که این آدم کیست.
احساس می‌کردم روزی این صدا بخشی از چیزی می‌شود که می‌نویسم یا فیلمش را می‌سازم و به آن جان خلاق می‌دهم.»
پس از دریافت نخل طلا، پناهی از خانواده و همکارانش تشکر کرد و گفت:
«فکر می‌کنم الان زمان آن است که از همه ایرانیان با دیدگاه‌های متفاوت، در داخل و خارج از ایران، بخواهم یک چیز را در اولویت قرار دهند: همه مشکلات و اختلافات را کنار بگذارند.
مهم‌ترین چیز بدون شک کشور ما و آزادی کشور ماست.»
این پیروزی ششمین برد پیاپی برای استودیو آمریکایی Neon به شمار می‌آید، پس از فیلم‌های Anora، Anatomy of a Fall، Triangle of Sadness، Titane و Parasite (اولی و آخری بعدها در اسکار هم درخشیدند).
جایزه دوم – گراند پری (Grand Prix) – به فیلم درام خانوادگی «ارزش عاطفی» از یواخیم تریه رسید؛ فیلمی با بازی استلان اسکارسگارد درباره فیلم‌سازی پیچیده که سعی دارد پس از سال‌ها دوری با دخترش آشتی کند، از طریق بازی دادن او در فیلمی بسیار شخصی.
جایزه سوم (هیئت داوران) به‌طور مشترک به دو فیلم تعلق گرفت:
- «صراط» از کارگردان اسپانیایی الیور لاکس
- «صدای افتادن» از کارگردان آلمانی ماشا شیلینسکی
دوربین طلایی (Camera d’Or) برای بهترین فیلم اول به حسن هادی برای فیلم «کیک رئیس‌جمهور» اهدا شد – این نخستین باری است که فیلمی از عراق در کن جایزه‌ای دریافت می‌کند.
بهترین بازیگر مرد به واگنر مورا برای فیلم «مامور مخفی» رسید؛ این فیلم همچنین جایزه بهترین کارگردانی را برای کلبیر مندونسا فیلیو به ارمغان آورد.
بهترین بازیگر زن نیز نادیا ملیتی برای فیلم «خواهر کوچک» شد.
جایزه ویژه نیز در آغاز مراسم توسط رئیس هیئت داوران، ژولیت بینوش، به کارگردان چینی بی گان برای فیلم سوررئال خود «رستاخیز» درباره مرگ جهان هستی اهدا شد.
برادران داردن نیز برای فیلم «خانه مادر جوان» جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت کردند.
هیئت داوران به ریاست ژولیت بینوش – که اکثریت اعضایش زن بودند – متشکل بود از:
آلبا رورواکر (بازیگر ایتالیایی)، پایال کاپادیا (کارگردان هندی)، لیلا سلیمانی (نویسنده فرانسوی-مراکشی)، هالی بری و جرمی استرانگ (بازیگران آمریکایی)، هونگ سانگ-سو (کارگردان کره‌ای)، کارلوس ریگاداس (کارگردان مکزیکی) و دیودو حمادی (کارگردان کنگویی).
بینوش درباره فیلم پناهی گفت:
«فیلم خیلی برجسته بود.
خیلی انسانی است و در عین حال سیاسی، چون او از کشوری پیچیده، از لحاظ سیاسی، می‌آید.
فیلم از حس مقاومت و بقا می‌آید – چیزی که امروز کاملاً ضروری است.
بنابراین فکر کردیم لازم است مهم‌ترین جایزه را به این فیلم بدهیم.»
جشنواره امسال با وقایع واقعی پررنگی همراه بود:
از محکومیت ژرار دوپاردیو به اتهام آزار جنسی در همان روز اول،
تا انتقادهای مکرر از طرح مالیاتی سینمایی ترامپ توسط کارگردان‌هایی مانند وس اندرسن، رابرت دنیرو و ریچارد لینکلیتر.
جنجال‌هایی نظیر تجلیل از کوین اسپیسی در یک مراسم، زخمی شدن یک مهمان در اثر افتادن درخت نخل، و ممنوعیت ورود بازیگری متهم به تجاوز به فرش قرمز، از دیگر اتفاقات بودند.
در روز پایانی، قطع برق پنج‌ساعته که بسیاری آن را خرابکاری دانستند، مرکز جشنواره را تحت‌تأثیر قرار داد؛ اما مراسم اختتامیه با ژنراتورهای اضطراری برگزار شد.