خودتان را از اسکرول بی نهایت آزاد کنید

بهروز فیض
توسط:
0


 آنلاین بودن در سال ۲۰۲۵ یعنی ناراضی بودن. بخش زیادی از این موضوع به وضعیت فعلی دنیا مربوط می‌شود – انصافاً – اما بخشی از آن هم به نحوه‌ی تعامل ما با دنیای آنلاین برمی‌گردد. همه‌ی ما تجربه‌اش را داشته‌ایم: می‌نشینیم تا کمی در اینستاگرام بچرخیم، بعد به خودمان می‌آییم و می‌بینیم دو ساعت گذشته و تقریباً چیزی از آن یادمان نیست. و به نظر می‌رسد که فیدِ تمام شبکه‌های اجتماعی پر شده از محتوای سطحی تولیدشده توسط هوش مصنوعی، تبلیغات، و زباله‌هایی که اصلاً علاقه‌ای به دیدنشان نداریم.

اما کاری هست که می‌توانید انجام دهید. نکته‌ی اصلی این است که باید از حالت مصرف‌کننده‌ی منفعل خارج شوید و کنترل بیشتری روی آنچه در فیدهای مختلف‌تان ظاهر می‌شود پیدا کنید. این کار شدنی است. من خودم این مسیر را رفته‌ام، شما هم می‌توانید. راستش را بخواهید، کار می‌طلبد. ممکن است لازم باشد نرم‌افزاری نصب کنید، ابزارهای جدیدی یاد بگیرید، حتی شاید برای برخی چیزها پول پرداخت کنید.

قول می‌دهم که ارزشش را دارد.

مشکل الگوریتم نیست، مشکل خود شمایید

کی را مقصر می‌دانیم وقتی ساعت ۲ نصفه‌شب است و پنجاهمین شورت یوتوب را توی تخت خواب تماشا می‌کنیم؟ الگوریتم را. از چی عصبانی می‌شویم وقتی می‌بینیم فید اینستاگرام‌مان پر شده از فالگیرها و جادوگرها؟ از الگوریتم. به خودمان می‌گوییم: «تقصیر من نیست. این فقط چیزیه که الگوریتم داره بهم نشون می‌ده.»

این فقط بهانه‌ست، نوعی طفره رفتن، و دقیقاً همان چیزی‌ست که شرکت‌های بزرگ فناوری از آن سود می‌برند. بله، بسیاری از این شرکت‌ها الگوریتم‌های قدرتمندی دارند که طراحی شده‌اند تا ما را درگیر و خیره به صفحه نگه دارند. اما ریشه‌ی اصلی مشکل خودِ ماییم. در عصر رسانه‌های اجتماعی و «آنلاین بودنِ افراطی»، بعضی از ما انتخاب کرده‌ایم که غذای آشغالی‌ای را که شرکت‌هایی مثل متا و گوگل جلوی‌مان می‌گذارند، بخوریم.

در یکی از ویدیوهای اخیر یوتیوبر «Technology Connections» این مشکل را شناسایی و نام‌گذاری کرده است. او می‌گوید: «دارم شواهدی می‌بینم که نشون می‌ده تعداد فزاینده‌ای از مردم واقعاً ترجیح می‌دن یه برنامه‌ی کامپیوتری براشون تصمیم بگیره که وقتی وارد اینترنت می‌شن چی ببینن – حتی وقتی می‌دونن گزینه‌های دیگه‌ای هم وجود داره.» او اسم این پدیده را گذاشته: «تنبلی الگوریتمی» یا algorithmic complacency.


ویدیوی یوتیوبی که به آن اشاره شد، به‌خوبی توضیح می‌دهد که وقتی اجازه می‌دهیم الگوریتم‌ها تصمیم بگیرند چه چیزی ببینیم، واقعاً چه چیزهایی را از دست می‌دهیم. همچنین یک نقطه‌ی شروع عالی برای شکستن این چرخه معرفی می‌کند: خودِ یوتیوب.

من دوستی دارم که مدام شکایت می‌کند یوتیوب دارد تلاش می‌کند او را به یک ایدئولوگ دست‌راستی تبدیل کند. او زیاد اخبار تماشا می‌کند و باور دارد الگوریتم باعث شده فید خبری‌اش به شکلی تغییر کند که محافظه‌کارانه‌تر شود. او به هیچ کانالی هم عضو نیست. بنابراین کاملاً در اختیار الگوریتم است. اما لازم نیست این‌طور باشد.

یوتیوب یکی از ساده‌ترین سایت‌ها برای «درست کردن» است. این پلتفرم به شما اجازه می‌دهد یک فید کاملاً تمیز و خالص از فقط کانال‌هایی که در آن‌ها عضو هستید ببینید. [این هم لینک آن است.] اگر از بوک‌مارک یا دکمه‌ای برای باز کردن یوتیوب استفاده می‌کنید، آن را طوری تنظیم کنید که به این آدرس برود، نه به صفحه‌ی اصلی یوتیوب. این‌طوری، هر بار که وارد سایت می‌شوید، فقط آخرین ویدیوهای کسانی را می‌بینید که خودتان تصمیم گرفته‌اید دنبال‌شان کنید.

درسته که این روش برای کشف چیزهای جدید کمک زیادی نمی‌کنه، ولی راه‌حل اون رو در آخر این مطلب توضیح می‌دم. اما کاری که این روش انجام می‌ده اینه که شما مستقیماً محتواهایی رو می‌بینید که واقعاً بهشون علاقه دارید. الگوریتم رو دور می‌زنید و مستقیماً به چیزی می‌رسید که می‌خواهید ببینید. این یعنی کنترل تجربه‌ی آنلاین دست خودتونه.

از RSS Reader استفاده کنید

این تکنیکی قدیمی ولی بسیار قدرتمنده — و اگر یادش بگیرید، می‌تونه شما رو از خیلی از مشکلات اینترنتی نجات بده.

من هر روز صبح، یک ساعت اول روزم رو به خوندن اخبار و سایت‌های تخصصی مورد علاقه‌ام اختصاص می‌دم. برای این کار، از یه RSS Reader مثل Feedly استفاده می‌کنم و مطالب جدید تمام سایت‌هایی که برام جالبه رو به صورت زمانی (از جدید به قدیم) بررسی می‌کنم. به جای اینکه مستقیم برم به صفحه‌ی اصلی وال‌استریت ژورنال یا نیویورک تایمز یا Wired، فیدلی رو باز می‌کنم و همه چیزو توی یه لیست منظم می‌بینم. تیترها رو اسکن می‌کنم، بعضی چیزها رو می‌خونم، بعضی‌ها رو رد می‌کنم، بعضی‌ها رو برای بعد ذخیره می‌کنم، و بعد می‌رم سراغ بقیه‌ی روزم.

تقریباً همه‌چیز یه فید پیش‌فرض RSS داره. سایت‌های دولتی، سابس‌تک‌ها، خبرنامه‌ها، وبلاگ‌ها — همه‌شون. این هم مثلاً فید سایت گیزمودوئه. RSS Readerهای خوب به شما اجازه می‌دن آدرس‌های دلخواه هم وارد کنید، مثلاً یه فیدی درست کنید که وضعیت بسته‌های در حال ارسال‌تون از FedEx یا UPS رو پیگیری کنه. حتی می‌تونید اشتراک‌های یوتیوب‌تون رو هم به یه فید RSS تبدیل کنید.

در دنیای امروز، خواننده‌های RSS متنوعی وجود دارند و باید با آن‌ها کار کنید تا ببینید کدام یکی برایتان بهتر است و با سلیقه‌تان جور درمی‌آید. من از NewsBlur استفاده می‌کنم که سالی ۳۶ دلار هزینه دارد، ولی امکانات و گزینه‌های شخصی‌سازی زیادی ارائه می‌دهد.

جستجوی گوگل را کنار بگذارید

این مورد برای من طولانی‌ترین زمان را برد تا تغییرش بدهم. احتمالاً برای شما هم همین‌طور خواهد بود. اگر می‌خواهید نتایجی از جستجو بگیرید که کیفیت خوبی دارند، باید برایشان هزینه کنید. می‌دانم. متأسفم.

چند هفته پیش دنبال یکی از مقاله‌های قدیمی‌ام با استفاده از گوگل می‌گشتم. هر ترکیبی از کلمات کلیدی که امتحان می‌کردم، آن مطلب را پیدا نمی‌کردم. نه در صفحه اول، نه دوم، نه سوم. فقط با انبوهی از پاسخ‌های تولیدشده توسط هوش مصنوعی روبه‌رو می‌شدم به سوالاتی که اصلاً نپرسیده بودم، صفحات تبلیغاتی برای رسانه‌هایی که خودم در آن‌ها کار می‌کنم، و مطالبی که فقط کمی به موضوع مرتبط بودند.

از شدت ناامیدی، به Kagi.com رفتم و اشتراک موتور جستجوی آن را خریدم. مطلبی که دنبالش بودم، در اولین نتیجه، در اولین صفحه، در اولین جستجو ظاهر شد. می‌توانید Kagi را برای ۱۰۰ جستجوی اول به صورت رایگان امتحان کنید. بعد از آن ۵ دلار برای ۵۰۰ جستجو و ۱۰ دلار در ماه برای جستجوی نامحدود هزینه دارد.

مدت‌ها در برابر این تغییر مقاومت کردم، ولی حالا که از Kagi استفاده می‌کنم، دیگر نمی‌توانم به عقب برگردم. جستجوی گوگل خراب شده و Kagi مثل جادو عمل می‌کند.

بر شبکه‌های اجتماعی کنترل داشته باشید یا آن‌ها را به خوراک RSS تبدیل کنید

این یکی هم سخت است.

شبکه‌های اجتماعی یکی دیگر از جاهایی هستند که الگوریتم‌های داغان آن‌ها زندگی ما را کنترل می‌کنند. اینستاگرام، تیک‌تاک، فیس‌بوک، بلو‌اسکای، ایکس (توییتر سابق) و ردیت، جاهایی هستند که مغزمان در آن‌ها فلج می‌شود. اما گزینه‌هایی دارید. همه‌شان نیاز به کنترل و کمی تلاش اولیه دارند.

مثل یوتیوب، خیلی از شبکه‌های اجتماعی (نه همه) به شما اجازه می‌دهند فقط پست‌های افرادی را ببینید که دنبال کرده‌اید یا عضو شده‌اید. در نسخه تحت وب اینستاگرام چنین امکانی ندارید، ولی در نسخه اندروید و iOS می‌توانید. اگر باید در ایکس باشید، فقط از تب "دنبال‌می‌کنید" استفاده کنید و هیچ‌وقت سراغ "برای شما" نروید. در بلو‌اسکای می‌توانید فهرست‌هایی بر اساس علایق‌تان بسازید. در ردیت می‌توانید فقط از subredditهایی که دوست دارید عضو شوید.

هر روز که وارد شبکه اجتماعی می‌شوید، با یک هدف مشخص این کار را انجام دهید. زمان مشخصی را انتخاب کنید و فقط پست‌های افرادی را ببینید که واقعاً برایتان مهم هستند. به چیزهایی که عضو شده‌اید پایبند بمانید. اگر بخواهید خیلی حرفه‌ای عمل کنید، می‌توانید از چند برنامه استفاده کنید تا خوراک شبکه‌های اجتماعی را به RSS تبدیل کنید—درست حدس زدید.

برای اینستاگرام یکی هست. همان شرکت یک ابزار برای فیس‌بوک هم دارد. Inoreader یک خواننده RSS خوب است که به شما اجازه می‌دهد حساب‌های شبکه‌های اجتماعی و حتی پست‌های لینکدین را به خوراک RSS تبدیل کنید.

برچسب :

ارسال یک نظر

0نظرات

ارسال یک نظر (0)