هفته گذشته یک فضاپیمای چینی تنها در فاصله ۲۰۰ متر از یکی از ماهوارههای استارلینک عبور کرد و بهطور بسیار نزدیک از برخورد جلوگیری شد. بر اساس یک مطالعه جدید، چنین موقعیتهای خطرناک در مدار نزدیک زمین اکنون بهطور مداوم رخ میدهند و احتمال وقوع فاجعه بسیار بالا ارزیابی شده است.
یافتههای این پژوهش که هنوز داوری علمی نشدهاند، تصویری نگرانکننده ارائه میدهند. بر اساس شمار اجرام موجود در مدار نزدیک زمین در ژوئن گذشته، اگر سامانههای اجتناب از برخورد ناگهان از کار بیفتند، احتمال وقوع یک تصادف فاجعهبار ظرف تنها ۲.۸ روز وجود دارد.
چنین برخوردی میتواند رویدادی بزرگ در تولید زباله فضایی ایجاد کند که برخوردهای بیشتری را در پی داشته باشد و احتمالاً مرحله نخست «سندرم کسلر» را آغاز کند. در این سناریوی نظری، مدار نزدیک زمین آنقدر با ماهوارهها و زبالهها شلوغ میشود که برخورد میان اجرام زنجیرهای از تصادفات را به وجود آورده و بهطور تصاعدی زباله بیشتری تولید میکند. این وضعیت شبکههای ماهوارهای مورد استفاده ما را تضعیف کرده و برخی مدارها را برای مأموریتها و ماهوارههای جدید غیرقابل استفاده خواهد کرد.
سندرم کسلر ممکن است دههها طول بکشد تا بهطور کامل شکل بگیرد، اما آغاز این روند چیزی نیست که بخواهیم اجازه وقوع آن را بدهیم. برخی کارشناسان معتقدند شاید همین حالا هم دیر شده باشد.
پژوهشگران برای سنجش خطرات کوتاهمدت، شاخصی تازه به نام «ساعت CRASH» معرفی کردهاند؛ مخفف Collision Realization and Significant Harm. این ساعت میزان فشار بر محیط مداری را اندازهگیری میکند و محاسبه میکند اگر اپراتورهای ماهواره توانایی انجام مانورهای اجتناب از برخورد یا آگاهی موقعیتی خود را از دست بدهند، چه مدت طول میکشد تا یک برخورد فاجعهبار رخ دهد.
محاسبات نشان میدهد ساعت CRASH اکنون روی ۲.۸ روز تنظیم شده است؛ تفاوتی چشمگیر نسبت به سال ۲۰۱۸ که این عدد ۱۲۱ روز بود. آن زمان هنوز عصر «ابرصورتفلکیها» آغاز نشده بود. تعداد اجرام موجود در مدار نزدیک زمین در سالهای اخیر بهشدت افزایش یافته و از حدود ۱۳٬۷۰۰ در سال ۲۰۱۹ به نزدیک ۲۴٬۲۰۰ در سال ۲۰۲۵ رسیده است.
