ویروس SARS-CoV-2 که عامل بیماری کووید-۱۹ است، تنها ویروس کرونا نیست که باید مراقب آن باشیم. دانشمندان بهتازگی شاخهای جدید از ویروسهای کرونا را در خفاشهای برزیلی کشف کردهاند که ممکن است توانایی انتقال به انسان را داشته باشد.
گروهی بزرگ از پژوهشگران ژاپنی و برزیلی در مطالعهای مقدماتی که هفته گذشته منتشر شد، این تهدید بالقوه را شناسایی کردند. این ویروس از نظر ژنتیکی با سایر ویروسهای کرونا تفاوت دارد، اما ویژگی مشترکی با SARS-CoV-2 دارد که ممکن است امکان ورود آن به سلولهای انسانی را فراهم کند. یافتهها نشان میدهد که در طبیعت، ویروسهای کرونای خفاشی زیادی وجود دارند که میتوانند منجر به شیوع بیماریهای جدید در انسان شوند.
نویسندگان مقاله نوشتهاند که تنوع بالای ویروسها در خفاشها، آنها را به گروهی کلیدی برای پایش بیماریهای قابل انتقال از حیوان به انسان تبدیل کرده است.
حتی پیش از ظهور کووید-۱۹، دانشمندان نگران بودند که ویروسهای کرونا باعث همهگیری بعدی شوند. SARS-CoV-2، ویروس SARS-CoV و MERS-CoV در دو دهه گذشته بهطور موفقیتآمیز به پاتوژنهای انسانی تبدیل شدهاند و همگی به خانواده بتاکروناویروس تعلق دارند.
با این حال، بیشتر اطلاعات ما درباره تنوع این خانواده ویروسی از دادههای جمعآوریشده در آسیا، آفریقا و خاورمیانه بهدست آمده و اطلاعات ژنتیکی کمی از ویروسهای مشابه در قاره آمریکا وجود دارد.
برای پر کردن این خلأ، تیم تحقیقاتی نمونههایی از بافت روده ۷۰ خفاش را در سه منطقه از برزیل بین ماههای مه تا اوت ۲۰۱۹ بررسی کرد. آنها ویروس جدید را در گونهای از خفاش به نام Parnell’s mustached bat یافتند و ژنوم کامل آن را توالییابی کردند.
بر اساس تحلیلها، این ویروس که نام BRZ batCoV برای آن انتخاب شده، از نظر ژنتیکی آنقدر متفاوت است که میتواند زیرشاخهای جدید از خانواده بتاکروناویروسها باشد. تاکنون پنج زیرشاخه شناخته شده بودند.
این ویروس همچنین دارای ویژگی مهمی مشابه با SARS-CoV-2 است: محل برش فعال "فورین" در نقطه اتصال S1/S2 پروتئین اسپایک. در واقع، این محل برش در BRZ batCoV تنها با یک اسید آمینه با SARS-CoV-2 تفاوت دارد.
از آنجا که این ویژگی در SARS-CoV-2 به آن کمک میکند تا انسان را آلوده کند، وجود مشابه آن در ویروس جدید نگرانکننده است. پژوهشگران همچنین اشاره کردهاند که سایر ویروسهای کرونای خفاشی نیز در همین نقطه دارای محل برش فورین هستند، که نشان میدهد این ویژگی میتواند بهراحتی در این ویروسها ظاهر شود.

