از زمان کشف دنبالهدار میانستارهای 3I/ATLAS در ماه ژوئیه، گمانهزنیها درباره ماهیت واقعی آن شدت گرفته بود. برخی کارشناسان احتمال میدادند که این جرم آسمانی اصلاً دنبالهدار نباشد، بلکه یک فضاپیمای فرازمینی باشد که برای بررسی منظومه شمسی فرستاده شده است.
اکنون شواهد جدید این فرضیه جنجالی را رد کردهاند. تلسکوپ رادیویی MeerKAT متعلق به رصدخانه اخترشناسی آفریقای جنوبی اخیراً سیگنالی رادیویی از این جرم دریافت کرده که منشأ طبیعی دارد و یکی از قویترین نشانههاست که 3I/ATLAS یک دنبالهدار طبیعی است.
اخترشناسانی که این سیگنال را شناسایی کردهاند، یافتههای خود را در وبسایت Astronomer’s Telegram منتشر کردهاند. آنها توضیح دادهاند که MeerKAT خطوط جذب رادیویی ناشی از رادیکالهای هیدروکسیل (OH) را در دو فرکانس ۱۶۶۵ و ۱۶۶۷ مگاهرتز ثبت کرده است. این نشانهای است که 3I/ATLAS در ماه گذشته رفتاری مشابه دنبالهدارهای معمولی داشته است.
این یافتهها توسط دی. جی. پیسانو، استاد اخترشناسی چندطیفی در دانشگاه کیپتاون، و چند پژوهشگر دیگر گزارش شدهاند، اما هنوز داوری علمی نشدهاند.
بین ماههای ژوئیه تا اکتبر، اخترشناسان حرکت این جرم را هنگام نزدیک شدن به خورشید زیر نظر داشتند. تلسکوپ MeerKAT در ۲۴ اکتبر، پنج روز پیش از رسیدن 3I/ATLAS به نزدیکترین فاصلهاش از خورشید (نقطه حضیض)، آن را رصد کرد.
هرچه دنبالهدار به خورشید نزدیکتر شود، سرعت تصعید آن بیشتر میشود. در این فرآیند، یخ سطحی دنبالهدار مستقیماً از حالت جامد به گاز تبدیل میشود و همین پدیده باعث شکلگیری دنباله و هاله اطراف آن میشود.
در جریان تصعید، هر مولکول آب (H₂O) به یک رادیکال هیدروکسیل (OH) و یک اتم هیدروژن (H) تجزیه میشود. بنابراین، وجود رادیکالهای OH نشانهای از فعالیت طبیعی دنبالهدار است. اگر 3I/ATLAS یک فضاپیمای فلزی بود، چنین مولکولهایی قابل شناسایی نبودند. تلاشهای قبلی برای یافتن این مولکولها ناکام مانده بود و همین موضوع به گمانهزنی درباره منشأ فناورانه آن دامن زده بود. این فرضیه نخستین بار توسط اخترشناس دانشگاه هاروارد، آوی لوب، مطرح شد. او در واکنش به یافتههای جدید، وجود نشانههای طبیعی را پذیرفته اما احتمال منشأ فناورانه را بهطور کامل رد نکرده است.
با این حال، 3I/ATLAS صرفاً یک دنبالهدار معمولی نیست. این جرم تنها سومین شیء میانستارهای کشفشده توسط بشر است و ویژگیهای غیرعادی آن اطلاعاتی از منظومهای دوردست ارائه میدهد.
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد نسبت دیاکسید کربن به آب در این دنبالهدار از هر دنبالهدار دیگری بیشتر است و ممکن است قدمتی بیش از منظومه شمسی داشته باشد. یک مطالعه دیگر نیز نشان داده که این جرم دارای «قطبش منفی شدید» است که میتواند نشانهای از نوعی کاملاً جدید از دنبالهدارها باشد.
3I/ATLAS اکنون در حال خروج از منظومه شمسی است، اما اخترشناسان و برخی کاوشگرهای فضایی هنوز فرصت دارند تا پیش از ناپدید شدن کامل آن، اطلاعات بیشتری از این مهمان میانستارهای جمعآوری کنند. هرچه دادههای بیشتری به دست میآید، این جرم آسمانی بیشتر شگفتیساز میشود.
