در سال ۱۹۵۰، انریکو فرمی، اخترفیزیکدان برجسته، در یک ناهار غیررسمی با همکارانش پرسشی مطرح کرد: «همه کجا هستند؟» منظورش این بود که اگر احتمال وجود تمدنهای پیشرفته فرازمینی بسیار بالا باشد، چرا تاکنون هیچ نشانهای از آنها پیدا نکردهایم؟
این روایت بهعنوان «پارادوکس فرمی» شناخته میشود و از آن زمان ذهن بسیاری از پژوهشگران را به خود مشغول کرده است. در مقالهای جدید که هنوز داوری نشده، اخترفیزیکدان رابین کوردت توضیحی با عنوان «پیشپاافتادگی رادیکال» را بهعنوان یکی از پاسخهای ممکن مطرح کرده است.
کوردت، پژوهشگر ارشد دانشگاه مریلند در بالتیمور و مستقر در مرکز فضایی گادارد ناسا، معتقد است که کهکشان میزبان تعداد محدودی از تمدنهای فرازمینی است که از نظر فناوری تفاوت زیادی با ما ندارند. به همین دلیل، هیچکدام قادر به شناسایی دیگری نیستند.
او گفته: «ایده این است که آنها پیشرفتهتر هستند، اما نه خیلی بیشتر. مثل داشتن آیفون ۴۲ بهجای آیفون ۱۷. این تصور طبیعیتر و قابلقبولتر است چون چیز خیلی افراطیای را مطرح نمیکند.»
محاسبات مبتنی بر معادله دریک—فرمولی برای برآورد تعداد تمدنهای موجود در کهکشان راه شیری که توانایی ارسال سیگنالهای رادیویی دارند—نشان میدهد که باید تعداد قابلتوجهی از آنها وجود داشته باشد. تمدن ما دهههاست که سیگنالهای رادیویی منتشر میکند، بنابراین پاسخ این معادله دستکم یک است. برخی اخترفیزیکدانان حتی پیشنهاد دادهاند که در مقیاسهای زمانی کیهانی، تمدنهای پیشرفته میتوانند در مدت نسبتاً کوتاهی سراسر کهکشان را درنوردند.
اگر موجودات فرازمینی چنین کاری کرده باشند، باید بتوانیم حضور آنها را از طریق نشانههای فناورانه تشخیص دهیم؛ از جمله فرستندههای الکترومغناطیسی مصنوعی، آثار مهندسی کیهانی مانند گرمای ساطعشده از کرههای دایسون (سازههای عظیم فرضی برای جمعآوری انرژی ستارهها) یا حتی اشیای فرازمینی روی زمین. اما تاکنون هیچیک از این نشانهها یافت نشده است.
برای توضیح این «سکوت بزرگ»، فرضیههای گوناگونی مطرح شدهاند. شاید موجودات هوشمند آنقدر پیشرفتهاند که ما توان شناساییشان را نداریم، یا شاید عمداً از زمین دوری میکنند. شاید واقعاً در کهکشان تنها هستیم. یا بدبینانهتر، شاید همه تمدنهای پیشرفته در نهایت خود را نابود میکنند.
اما رابین کربت این سناریوها را بیش از حد افراطی میداند و پرسش متفاوتی مطرح میکند: اگر تمدنها بهطور طبیعی به سقف فناوری برسند و نتوانند آنقدر پیشرفت کنند که نشانههای فناورانه قابلشناسایی تولید کنند یا دیگران را بیابند، چه؟
بر اساس این فرضیه که «پیشپاافتادگی رادیکال» نام دارد، ممکن است تمدن ما به نزدیکی سقف پیشرفت فناوری رسیده باشد و تمدنهای فرازمینی نیز در همین سطح متوقف شده باشند. آنها نه سازههای عظیم فضایی میسازند و نه با سرعت نور سفر میکنند. بلکه احتمالاً شبیه ما هستند و به همان اندازه در یافتن دیگران ناتواناند. و در نهایت، علاقه خود به کاوش کیهانی را از دست میدهند.
حتی اگر این فرضیه درست باشد، به این معنا نیست که هرگز نشانهای از تمدنهای بیگانه نخواهیم یافت. کربت در مقالهاش توضیح میدهد که حتی جهانهایی با فناوری محدود ممکن است از طریق نشتهای رادیویی قابل شناسایی باشند و با پیشرفت تلسکوپهای رادیویی، چنین کشفی شاید چندان دور نباشد.
با این حال، او هشدار میدهد که چنین کشفی با وجود پیامدهای عمیق، ممکن است پیشرفت چشمگیری در فناوری ما ایجاد نکند و حتی تا حدی ناامیدکننده باشد.