در یک کنفرانس در سال ۲۰۱۹، زیست‌شناس دریایی و فعال حفاظت از صخره‌های مرجانی، ملانی مک‌فیلد، با پرسشی غافلگیرکننده روبه‌رو شد: چه احساسی دارد که زندگی‌ات را وقف مطالعه اکوسیستمی کرده‌ای که نخستین قربانی تغییرات اقلیمی خواهد بود؟
مک‌فیلد که اکنون مدیر طرح «صخره‌های سالم برای مردم سالم» است، گفت که با وجود آگاهی از وضعیت بحرانی صخره‌های مرجانی، این دیدگاه که آن‌ها ممکن است نخستین اکوسیستم نابودشده باشند، برایش شوکه‌کننده بود.
امروز، او یکی از ۱۶۰ نویسنده گزارشی است که این نگرانی را تأیید می‌کند. گزارش «نقاط بحرانی جهانی ۲۰۲۵» که توسط دانشگاه اکستر و شرکای بین‌المللی منتشر شده، نشان می‌دهد صخره‌های مرجانی آب‌های گرم نخستین سیستم زیستی زمین هستند که از آستانه گرمایی عبور کرده‌اند.
این گزارش هم‌زمان با گردهمایی وزیران کشورها در برزیل منتشر شده که برای نشست سالانه تغییرات اقلیمی سازمان ملل در نوامبر آماده می‌شوند. نویسندگان گزارش امیدوارند یافته‌هایشان تصمیم‌گیرندگان را به اقدامات مؤثر برای مهار گرمایش زمین ترغیب کند.
مک‌فیلد تأکید کرده که در این مذاکرات باید افرادی سرسخت حضور داشته باشند که بگویند: «ما می‌خواهیم صخره‌های مرجانی را حفظ کنیم.»
افزایش دمای اقیانوس‌ها باعث شده بسیاری از مرجان‌ها جلبک‌های همزیست خود را از دست بدهند؛ فرایندی که به «سفیدشدگی مرجان» معروف است. این جلبک‌ها علاوه بر رنگ‌های روشن مرجان‌ها، از طریق فتوسنتز اکسیژن و مواد مغذی نیز تأمین می‌کنند.
طبق اعلام NOAA، زمین در حال تجربه چهارمین رویداد جهانی سفیدشدگی مرجان‌هاست. از ژانویه ۲۰۲۳، ۸۴.۴ درصد از صخره‌های مرجانی جهان تحت فشار گرمایی قرار گرفته‌اند و دانشمندان سفیدشدگی گسترده را در دست‌کم ۸۳ کشور و منطقه ثبت کرده‌اند. این دومین رویداد در دهه اخیر و بزرگ‌ترین مورد ثبت‌شده تاکنون است.
خبر خوب این است که مرجان‌های سفیدشده الزاماً مرده نیستند. اگر دمای اقیانوس‌ها برای مدتی طولانی کاهش یابد، جلبک‌ها می‌توانند دوباره به صخره‌ها بازگردند. اما خبر بد این است که تغییرات اقلیمی شدت این رویدادها را افزایش داده و زمان بازیابی بین آن‌ها را کاهش داده است. در نتیجه، احتمال بازگشت مرجان‌ها به وضعیت سالم به‌سرعت در حال کاهش است.
مارک هیکسون، استاد زیست‌شناسی دریایی در دانشگاه هاوایی، گفته: «به همین دلیل است که گرم‌شدن اقیانوس‌ها بسیار نگران‌کننده است. به‌ویژه حالا که دمای اقیانوس‌ها با سرعتی بسیار بالا در حال افزایش است، شاهد رویدادهای سفیدشدگی شدیدتر و مکررتر خواهیم بود.»
پژوهشگران آستانه گرمایی صخره‌های مرجانی آب‌های گرم را ۱.۲ درجه سلسیوس بالاتر از سطح دمای جهانی پیشاصنعتی برآورد کرده‌اند. زمین هم‌اکنون از این نقطه عبور کرده است.
