در سال ۲۰۲۱، اسرائیل برای نخستین بار از ابزاری با نام رمز «انجیل» استفاده کرد؛ یک سامانه هوش مصنوعی که در جنگ ۱۱ روزه علیه غزه به کار گرفته شد و ارتش اسرائیل آن را نخستین جنگ مبتنی بر هوش مصنوعی نامید. پایان آن جنگ به مناقشه میان اسرائیل و فلسطین خاتمه نداد، اما نشانهای از تحولات آینده بود.
این سامانه با بررسی دادههای نظارتی، تصاویر ماهوارهای و شبکههای اجتماعی، فهرستی از اهداف احتمالی برای حملات نظامی ارائه میداد. از آن زمان تاکنون، هوش مصنوعی یکی از سریعترین دورههای پیشرفت در تاریخ فناوری را تجربه کرده است.
در دومین سال عملیات اخیر اسرائیل در غزه، این حملات به «آزمایشگاه انسانی هوش مصنوعی» توصیف شدهاند؛ جایی که سلاحهای آینده روی انسانهای زنده آزمایش میشوند.
در دو سال گذشته، این درگیری جان بیش از ۶۷ هزار فلسطینی را گرفته که بیش از ۲۰ هزار نفر از آنها کودک بودهاند. طبق بررسی خبرگزاری رویترز، تا مارس ۲۰۲۵ بیش از ۱۲۰۰ خانواده بهطور کامل نابود شدهاند. از اکتبر ۲۰۲۴، آمار قربانیان ارائهشده توسط وزارت بهداشت فلسطین تنها شامل اجساد شناساییشده بوده و احتمال میرود شمار واقعی کشتهشدگان بسیار بیشتر باشد.
کمیسیون سازمان ملل متحد ماه گذشته اعلام کرد اقدامات اسرائیل در غزه مصداق نسلکشی است.
روز چهارشنبه، حماس و اسرائیل با مرحله نخست توافق آتشبس موافقت کردند، اما طبق گزارش رویترز، حملات اسرائیل تا صبح پنجشنبه ادامه داشت. این توافق شامل آزادی گروگانهای اسرائیلی توسط حماس در ازای آزادی ۱۹۵۰ زندانی فلسطینی و ارسال کاروانهای کمکهای بشردوستانه است، اما تشکیل کشور فلسطین را شامل نمیشود؛ موضوعی که اسرائیل بهشدت با آن مخالف است. اسرائیل بعدازظهر جمعه اعلام کرد که توافق آتشبس اجرایی شده و رئیسجمهور ترامپ گفته آزادی گروگانها هفته آینده انجام خواهد شد. از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، دستکم سه توافق آتشبس اعلام شده است.
در تخریب غزه، اسرائیل بهطور بیسابقهای به هوش مصنوعی متکی بوده که بخشی از آن توسط شرکتهای فناوری آمریکایی تأمین شده است. استفاده اسرائیل از هوش مصنوعی در نظارت و تصمیمگیریهای جنگی بارها توسط رسانهها و نهادهای حقوق بشری مورد انتقاد قرار گرفته است.
دکتر هیدی خلاف، دانشمند ارشد مؤسسه AI Now، به وبسایت Gizmodo گفته سیستمهای هوش مصنوعی، بهویژه مدلهای تولیدی، در کاربردهایی که نیاز به دقت و ایمنی بالا دارند، نرخ خطای بالایی دارند. او تأکید کرده خروجیهای هوش مصنوعی واقعیت نیستند، بلکه پیشبینیاند و در حوزه نظامی، این پیشبینیها با جان انسانها گره خوردهاند.
با وجود آنکه اسرائیل جزئیات کامل نرمافزارهای اطلاعاتی خود را فاش نکرده و برخی ادعاها درباره استفاده از هوش مصنوعی را رد کرده، تحقیقات رسانهای و نهادهای مستقل تصویر متفاوتی ارائه دادهاند.
در عملیات نظامی سال ۲۰۲۱، اسرائیل از دو برنامه دیگر نیز استفاده کرده بود: «کیمیاگر» که هشدارهای لحظهای درباره «حرکتهای مشکوک» ارسال میکند، و «عمق حکمت» که برای نقشهبرداری از شبکه تونلهای غزه طراحی شده است. گزارشها حاکی از آن است که این دو برنامه در حملات اخیر نیز به کار گرفته شدهاند.
علاوه بر سه برنامهای که اسرائیل بهطور علنی به استفاده از آنها اذعان کرده، ارتش این کشور از سامانهای به نام «لاوندر» نیز بهره میبرد؛ یک سیستم هوش مصنوعی که فهرست ترور فلسطینیها را تولید میکند. این سامانه با محاسبه درصد احتمال عضویت افراد در گروههای مسلح، در صورت بالا بودن امتیاز، آنها را بهعنوان هدف حملات موشکی تعیین میکند.
طبق گزارش نشریه اسرائیلی +972، ارتش اسرائیل دستکم در هفتههای ابتدایی جنگ بهطور کامل به این سامانه متکی بوده، با آگاهی کامل از اینکه افراد غیرنظامی را بهاشتباه بهعنوان تروریست شناسایی میکند.
ارتش اسرائیل از افسران خود خواسته بود تا توصیههای این سامانهها را تأیید کنند، اما طبق گزارش +972، این تأیید صرفاً بررسی میکرد که آیا هدف مرد است یا نه.
بسیاری از سامانههای هوش مصنوعی مورد استفاده ارتش اسرائیل همچنان ناشناخته باقی ماندهاند. یکی از معدود برنامههایی که افشا شده، «بابا کجاست؟» نام دارد که طبق گزارش +972 برای هدفگیری افراد در خانههای خانوادگی طراحی شده است.
یک افسر اطلاعاتی اسرائیلی بهصورت ناشناس به +972 گفته ارتش بدون تردید افراد وابسته به حماس را در خانههایشان بمباران کرده و این گزینه نخست بوده است. او گفته بمباران خانههای خانوادگی بسیار آسانتر است و سامانه برای یافتن اهداف در چنین موقعیتهایی طراحی شده است.
ارتش اسرائیل از هوش مصنوعی در برنامههای نظارت گسترده خود نیز استفاده میکند. یوسی ساریل، که تا اواخر سال گذشته ریاست واحد نظارت ارتش اسرائیل را بر عهده داشت و پس از حمله حماس در ۷ اکتبر از سمت خود استعفا داد، یک سال مرخصی را در مؤسسهای دفاعی در واشنگتن دیسی گذراند که با بودجه پنتاگون اداره میشود. به گفته یکی از استادان این مؤسسه که با واشنگتنپست گفتوگو کرده، ساریل در آنجا دیدگاههایی رادیکال درباره کاربرد هوش مصنوعی در میدان جنگ ارائه کرده است.
گزارشی از گاردین در ماه اوت نشان داد که اسرائیل تماسهای تلفنی فلسطینیها را از طریق پلتفرم ابری Azure شرکت مایکروسافت ذخیره و پردازش میکرده است. پس از ماهها اعتراض، مایکروسافت ماه گذشته اعلام کرد که دسترسی یکی از واحدهای ارتش اسرائیل به برخی خدمات خود را قطع کرده، چرا که بررسی داخلی این شرکت برخی از ادعاهای مطرحشده در گزارش گاردین را تأیید کرده است.
مایکروسافت هرگونه اطلاع قبلی از این موضوع را رد کرده، اما گزارش گاردین روایت متفاوتی ارائه میدهد. طبق این گزارش، ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت، در اواخر سال ۲۰۲۱ با ساریل، رئیس عملیات جاسوسی ارتش اسرائیل، دیدار کرده و درباره میزبانی دادههای اطلاعاتی در فضای ابری مایکروسافت گفتوگو کرده است.
حسام نصر، از فعالان کمپین «نه به Azure برای آپارتاید» و کارمند پیشین مایکروسافت، ماه گذشته به گیزمودو گفت که «بخش عمدهای از قرارداد مایکروسافت با ارتش اسرائیل همچنان برقرار است.»
مایکروسافت در پاسخ به درخواست گیزمودو برای اظهار نظر، به بیانیه قبلی خود درباره تحقیقات داخلی در مورد نحوه استفاده وزارت دفاع اسرائیل از محصولات این شرکت اشاره کرد.
علاوه بر ذخیرهسازی و تحلیل دادهها، از هوش مصنوعی برای ترجمه و رونویسی اطلاعات نظارتی نیز استفاده شده است. اما طبق گزارش واشنگتنپست، یک بررسی داخلی در اسرائیل نشان داده که برخی از مدلهای هوش مصنوعی مورد استفاده ارتش برای ترجمه مکالمات عربی دارای خطا بودهاند.