کشف هسته ستاره مرده در حال بلعیدن بقایای سیاره ای

بهروز فیض
توسط:
0

 طبیعت می‌تواند بی‌رحم باشد، اما در مقیاس کیهانی، این بی‌رحمی به مراتب ویرانگرتر است و گاهی بقایایی از غبار ستاره‌ای به اندازه یک سیاره کامل برجای می‌گذارد. اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل موفق به مشاهده یک کوتوله سفید شدند؛ هسته باقی‌مانده از یک ستاره در حال مرگ که در حال بلعیدن تکه‌ای از یک جرم آسمانی بود. بررسی‌ها نشان داد این تکه از جرمی مشابه پلوتو جدا شده است. طبق مقاله‌ای که ۱۸ سپتامبر در نشریه علمی Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شد، اخترشناسان این کوتوله را در مراحل پایانی این فرآیند رصد کرده‌اند. به نظر می‌رسد که این ستاره با نیروی گرانش شدید خود، مدت‌ها پیش یک سیاره یخی را از مدارش خارج کرده و به سمت خود کشیده است.



تحلیل‌های بیشتر نشان داد که ترکیب شیمیایی این جرم شامل عناصر مهمی مانند کربن، گوگرد، نیتروژن و اکسیژن بوده که احتمال وجود آب در سطح آن را پیش از نابودی‌اش مطرح می‌کند. جو معمولی یک کوتوله سفید از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده، اما کوتوله WD 1647+375 دارای مواد فرّاری غیرمعمولی بود که نشان‌دهنده وقوع یک رویداد غیرعادی بود. به گفته نویسنده اصلی مطالعه، اسنهالاتا ساهو، کوتوله‌های سفید مانند صحنه‌های جرم کیهانی عمل می‌کنند؛ زمانی که یک جرم کوچک سیاره‌ای در آن سقوط می‌کند، عناصرش ردپای شیمیایی در جو ستاره باقی می‌گذارند و به دانشمندان اجازه می‌دهند هویت آن را بازسازی کنند.

یکی از نکات برجسته در این بررسی، مقدار زیاد نیتروژن در جو این کوتوله بود که نشانه‌ای مهم از جهان‌های یخی محسوب می‌شود. همچنین میزان اکسیژن جذب‌شده توسط این ستاره بسیار بیشتر از حالتی بود که جرم بلعیده‌شده سنگی می‌بود. دانشمندان معتقدند که این کوتوله بخش‌هایی از پوسته و گوشته یک سیاره کوتوله را جذب کرده است. داده‌های فرابنفش هابل نشان دادند که این فرآیند دست‌کم ۱۳ سال ادامه داشته و ستاره در هر ثانیه حدود ۲۰۰ هزار کیلوگرم از جرم را مصرف کرده است. بر اساس این نرخ، قطر اولیه این جرم دست‌کم ۵ کیلومتر تخمین زده می‌شود.

شواهد نشان می‌دهد که WD 1647+375 در حال بلعیدن جرمی بوده که زمانی یک سیاره یخی در کمربند کویپر محلی بوده است؛ حلقه‌ای از بقایای یخی که مشابه آن در منظومه شمسی وجود دارد. این کشف، دیدگاهی تازه به گذشته و آینده سامانه‌های کیهانی ارائه می‌دهد. به گفته پژوهشگران، دنباله‌دارها و سیاره‌های یخی مانند این جرم می‌توانند آب و مواد فرّار را به سیارات سنگی در سامانه‌های فراخورشیدی منتقل کنند؛ عاملی حیاتی برای شکل‌گیری حیات در جهان‌های دیگر. اکنون که وجود چنین اجرامی تأیید شده، می‌توان این نظریه را با اجرام دیگر مانند دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS بررسی کرد.

کوتوله WD 1647+375 همچنین تصویری از آینده منظومه شمسی ارائه می‌دهد. خورشید نیز روزی خواهد مرد و به یک کوتوله سفید تبدیل خواهد شد. در آن زمان، سیارات منظومه شمسی ممکن است سرنوشتی مشابه این جرم یخی داشته باشند. به گفته ساهو، اگر ناظری بیگانه در آینده دور به منظومه شمسی نگاه کند، ممکن است بقایایی مشابه آنچه امروز در اطراف این کوتوله سفید دیده می‌شود، مشاهده کند.

برچسب :

ارسال یک نظر

0نظرات

ارسال یک نظر (0)