هشتاد سال پس از آزمایش ترینیتی که آلودگی رادیواکتیو را به جوامع محلی آورد، ساکنان نیومکزیکو که در پاییندست محل آزمایش زندگی میکنند، ممکن است سرانجام واجد شرایط دریافت غرامتی شوند که مدتها در انتظار آن بودهاند.
در ساعات اولیه صبح ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵، ارتش ایالات متحده نخستین بمب اتمی جهان را به عنوان بخشی از پروژه منهتن در نزدیکی آلاموگوردو، نیومکزیکو منفجر کرد. خاکستر رادیواکتیو به زودی در بخشهای وسیعی از مناطق اطراف فروریخت.
از آن زمان، بازماندگان برنامه آزمایشهای هستهای دولت فدرال آمریکا و صنایع استخراج اورانیوم این ایالت، شاهد مرگ دوستان و اعضای خانواده خود بر اثر سرطانهای نادر بودهاند. چندین نسل آسیبدیده از این برنامه هستهای، دهههاست که در پی شناسایی و دریافت غرامت هستند. بندی در لایحه اخیر بودجه جمهوریخواهان، واجدین شرایط برنامهای را که برای جبران آسیبهای ناشی از قرارگیری در معرض پرتوهای رادیواکتیو طراحی شده، گسترش داده است—از جمله برای کسانی که در مسیر باد آزمایش ترینیتی قرار داشتند.
قانون جبران آسیب ناشی از پرتوهای رادیواکتیو (RECA) که نخستین بار در سال ۱۹۹۰ تصویب شد، به کسانی که به علت قرار گرفتن در معرض پرتوهای ناشی از آزمایشهای متعدد تسلیحات هستهای یا استخراج اورانیوم به برخی سرطانها و بیماریهای دیگر دچار شده بودند، غرامت پرداخت میکرد.
اما در ابتدا، ساکنان نیومکزیکو که در مسیر باد آزمایش ترینیتی بودند—که بسیاری از آنها از ساکنان اسپانیاییتبار یا اعضای قبیله آپاچی مسکالرو بودند—و همچنین افرادی که پس از دوره پوشش RECA (پس از ۱۹۷۱) در این صنعت کار کرده بودند، از این قانون مستثنی شدند.حتی با وجود تلاشهای بازماندگان برای گسترش آن، این قانون سال گذشته منقضی شد .
در بیانیهای که پیش از سالگرد این آزمایش منتشر شد، سناتور بن ری لوجان (دموکرات از نیومکزیکو) که در تلاش برای گسترش قانون RECA بوده، نوشت که «هشت دهه رنج، فقدان و بیعدالتی برای قربانیانی که هنوز با پیامدهای آزمایشهای هستهای و استخراج اورانیوم زندگی میکنند، باقی مانده است.»
دولت آمریکا هرگز به جوامع نزدیک محل انفجار هشدار نداد، آنها را تخلیه نکرد، و درباره پیامدهای احتمالی برای سلامتشان اطلاعرسانی نکرد. در آن زمان، ارتش این انفجار را بهعنوان حادثهای در ارتباط با مهمات و مواد آتشزا توصیف کرد. ساکنان اطراف تنها پس از بمباران هیروشیما و ناگازاکی از حقیقت آزمایش آگاه شدند.
فعالان میگویند این تمدید جدید کافی نیست. تینا کوردووا، یکی از بنیانگذاران ائتلاف آسیبدیدگان تولاوسا، هفته گذشته در گفتوگو با خبرنگاران گفت (به نقل از یواسای تودی): «تمدید دو ساله برای ثبتنام همه کسانی که باید تحت پوشش قرار بگیرند، کافی نخواهد بود، و پوشش مراقبتهای درمانی حذف شده است.»
بر اساس تمدید جدید، بازماندگان آزمایش ترینیتی میتوانند برای دریافت ۱۰۰ هزار دلار غرامت درخواست دهند. در وبسایت وزارت دادگستری ایالات متحده آمده که مردم باید «در انتظار دستورالعملهای بیشتر» برای ثبت درخواست باشند.
کوردووا به رسانه Source NM گفت: «پدرم باید هنوز اینجا میبود؛ ۱۰۰ هزار دلار در برابر آنکه او چه کسی بود و چه معنایی برای ما داشت، ناچیز است. نمیخواهم ناسپاس به نظر برسم یا اهمیت آن را کوچک جلوه دهم، اما این عدالت نیست. این آغاز عدالت است—گامی به سوی مسیر درست.»