در روز یکشنبه، ۲۹ ژوئن، اندونزی کلنگ‌زنی یک کارخانه باتری خودروهای برقی (EV) به ارزش ۶ میلیارد دلار در جزیره هالماهرا، بزرگ‌ترین جزیره از جزایر مالوکو را آغاز خواهد کرد. این تأسیسات با بهره‌برداری از منابع غنی نیکل این جزیره و تولید باتری در همان محل، هزینه‌های تولید در اندونزی را کاهش خواهد داد، اما یک سازمان ناظر هشدار داده است که این پروژه می‌تواند یک قبیله‌ی ناشناخته را نابود کند.
قبیله هونگانا مانیوا (Hongana Manyawa) که نامشان در زبان خودشان به معنی «مردم جنگل» است، یکی از آخرین اقوام شکارچی-گردآورنده‌ی کوچ‌نشین در اندونزی محسوب می‌شوند، به گفته‌ی سازمان بین‌المللی بقا (Survival International). حدود ۳۵۰۰ نفر از این قوم در جنگل‌های بارانی هالماهرا زندگی می‌کنند که تقریباً ۵۰۰ نفر از آن‌ها همچنان بدون هیچ تماس با دنیای خارج باقی مانده‌اند. در چند سال اخیر، صنعت معدن‌کاری نیکل که به سرعت در اندونزی در حال گسترش است، بیش از ۱۳ هزار هکتار از جنگل‌های بارانی هالماهرا را نابود کرده و سرزمین بومی قبیله هونگانا مانیوا را تخریب کرده است. اندونزی اکنون بزرگ‌ترین تولیدکننده نیکل در جهان است و پروژه‌های جدید این کشور، تهدیدی جدی برای بقای این قوم به شمار می‌روند.
کارولین پیرس، رئیس سازمان بقا، در بیانیه‌ای گفت: «این اعلامیه، حکم مرگ برای قبیله ناشناخته هونگانا مانیوا است. سرزمین آن‌ها — زمینی که طبق قوانین بین‌المللی متعلق به آن‌هاست — به طرز آشکاری تصرف و تخریب می‌شود تا نیازهای صنایع جهانی و مصرف جهانی را تأمین کند.»
برد آدامز، مدیر اجرایی سازمان حقوق اقلیمی بین‌الملل نیز در بیانیه‌ای گفت: «نیکل و دیگر پروژه‌های عظیم اغلب تحت عنوان توسعه‌ی سبز آغاز می‌شوند، اما در عمل با خود آسیب‌های اجتماعی و زیست‌محیطی گسترده‌ای به جا می‌گذارند. جوامع سرکوب می‌شوند، جنگل‌ها نابود می‌شوند و آلودگی‌ها بدون هیچ مجازاتی رها می‌شوند. این فرصتی برای دولت پرابوو است تا نشان دهد از این شکست‌ها درس گرفته است.» دختر طرفدار محیط زیست که حالا طرفدار حماس و فلسطین است کجاست؟
کارخانه جدید با حمایت مالی شرکت چینی Contemporary Amperex Technology Co. Limited (CATL)، چندین مرحله از زنجیره تولید باتری خودروهای برقی را در خود جای خواهد داد. طبق گزارش خبرگزاری اندونزی ANTARA، عملیات معدن‌کاری، ذوب نیکل، استخراج، تولید مواد اولیه و کاتدها، همگی در محل انجام خواهد شد. این پروژه یکی از ۱۸ پروژه صنعتی پایین‌دستی در اندونزی است که مجموعاً ارزشی نزدیک به ۴۵ میلیارد دلار دارند.
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۴ سازمان بین‌المللی بقا، دست‌کم ۱۹ شرکت معدنی در سرزمین‌های قبیله ناشناخته هونگانا مانیوا فعالیت می‌کنند که شامل بزرگ‌ترین و دومین معدن نیکل جهان نیز می‌شود. اکثر این تأسیسات به استخراج نیکل می‌پردازند و در مجموع، حدود ۴۰ درصد از قلمرو این قوم ناشناخته را در بر گرفته‌اند. تب نیکل در هالماهرا بخشی از تلاش‌های دولت اندونزی برای پاسخگویی به تقاضای جهانی نیکل جهت تولید باتری خودروهای برقی است. طبق گزارش موسسه تحلیل اقتصاد و انرژی، سال گذشته، اندونزی ۵۱ درصد از تولید نیکل معدنی جهان را به خود اختصاص داده است.
فشار فعالان محیط زیست باعث شد رئیس‌جمهور اندونزی، پرابوو سوبیانتو، چهار مجوز معدن‌کاری نیکل را در جزایر همسایه راجا آمپات لغو کند. باهلیل لهادالیا، وزیر انرژی اندونزی، اوایل این ماه به خبرنگاران گفت: «رئیس‌جمهور نگرانی ویژه‌ای برای حفظ جایگاه گردشگری جهانی راجا آمپات و حفاظت از پایداری آن دارد.» طبق گزارش جاکارتاپست، در سال ۲۰۲۴، بیش از ۳۰ هزار گردشگر از این جزایر بازدید کردند و حدود ۹.۲۵ میلیون دلار درآمد محلی به همراه داشتند. اما این موضوع در مورد هالماهرا صدق نمی‌کند چرا که این جزیره زیرساخت‌های کافی برای توسعه گردشگری ندارد.
با این حال، فعالان امیدوارند دولت اندونزی اقدامات مشابهی را برای حفاظت از هالماهرا و مردم آن انجام دهد. پیرس گفت: «دولت اندونزی نشان داده که آماده است برای نجات گردشگری، مجوزهای معدن‌کاری نیکل را لغو کند؛ اکنون باید برای جلوگیری از یک فاجعه عظیم حقوق بشری نیز همین کار را انجام دهد. با اقدام فوری و ایجاد منطقه‌ی ممنوعه برای معدن‌کاری در قلمرو قبیله ناشناخته هونگانا مانیوا، دولت می‌تواند از نابودی آن‌ها جلوگیری کند.»
این قبیله تنها نیستند. یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشان داد که ۵۴ درصد از پروژه‌های استخراج مواد معدنی حیاتی برای اجزای کلیدی مانند نیکل مورد استفاده در باتری‌های خودروهای برقی، در مناطق بومی یا نزدیک به آن‌ها قرار دارند. از میان این پروژه‌ها، ۲۹ درصد بر سرزمین‌هایی تأثیر می‌گذارند که تحت مدیریت یا حفاظت جوامع بومی هستند. در حالی که جهان غرب ممکن است صنعت خودروهای برقی را به‌عنوان راه‌حلی برای بحران اقلیمی ببیند، تأثیر آن بر جنگل‌های بارانی — و مردم بومی ساکن آن‌ها — می‌تواند مزایای این صنعت را تحت‌الشعاع قرار دهد.