ایلان ماسک سکوت سیاسی خود را با مجموعهای از حملات تند و صریح که مستقیماً بر قانون کلیدی دولت ترامپ متمرکز است، شکسته است. تنها چند ساعت پیش از رأیگیری حساس سنا درباره «لایحه بزرگ و زیبای» رئیسجمهور، مدیرعامل میلیاردر تسلا و اسپیسایکس بار دیگر مخالفت شدید خود را اعلام کرد و اختلافش با رئیس سابقش را تشدید نمود.
این جدایی علنی، تغییری چشمگیر محسوب میشود. برای ماهها، ماسک یکی از اعضای برجسته، هرچند غیرمتعارف، دولت ترامپ بود و ریاست «وزارت بهرهوری دولت» را بر عهده داشت که با طنز، به اختصار DOGE نامیده میشد. اما حتی در آخرین ساعات حضورش در دولت، ثروتمندترین مرد جهان شروع به ابراز نارضایتی از این لایحه کرد؛ لایحهای که کنگره تحت رهبری جمهوریخواهان در تلاش است تا پیش از تعطیلات چهارم ژوئیه آن را به تصویب برساند.
ائتلاف میان ماسک و دونالد ترامپ، که همیشه نوعی ازدواج مصلحتی میان دو شخصیت بزرگ و تأثیرگذار بود، در پنجم ژوئن بهطور علنی فروپاشید. این اختلاف زمانی آغاز شد که ترامپ در گفتوگو با خبرنگاران در دفتر بیضی، نارضایتی خود را از انتقادات ماسک ابراز کرد. ترامپ همچنین بیان کرد که میلیاردر دنیای فناوری، پس از آنکه مشوقهای خودروهای برقی حذف شدند، موضعش نسبت به این لایحه تغییر کرده است. این اظهارات بلافاصله واکنش شدید ماسک را در شبکه اجتماعی «ایکس» به دنبال داشت. او ترامپ را به دروغگویی متهم کرد و ادعا نمود که «این لایحه هرگز به من نشان داده نشد» و با غرور گفت: «بدون من، ترامپ انتخابات را میباخت.» پس از آن، این درگیری شدت گرفت؛ ترامپ تهدید به لغو قراردادهای دولتی پرسود ماسک کرد و ماسک هم در مقطعی ادعا کرد که نام ترامپ در اسناد بدنام اپستین آمده است، هرچند بعداً این پست را حذف کرد.
اکنون، این اختلاف خاموش دوباره شعلهور شده است. در مرکز این کشمکش، لایحهای گسترده قرار دارد که اولویتهای دولت دوم ترامپ را تعیین میکند. این لایحه شامل کاهشهای عمیق در برنامههای اجتماعی ، دور جدیدی از کاهشهای عظیم مالیاتی و افزایش چشمگیر سقف بدهی ملی است. بخش مهمی از این لایحه که مستقیماً به منافع ماسک مربوط میشود، کاهشهای شدید و مالیاتهای جدید بر بخش انرژیهای پاک است؛ تهدید مستقیمی برای صنایعی که ماسک در رأس آنها قرار دارد، از جمله تسلا و پروژههای خورشیدی او.
پس از انتقاد از نسخه لایحهای که در مجلس نمایندگان تصویب شد، ماسک اکنون حملهای تمامعیار را علیه نسخه بازنگریشده این لایحه در سنا که قرار است در ۲۸ ژوئن به رأی گذاشته شود، آغاز کرده است. او ابتدا پستی را در پلتفرم اجتماعی خود، «ایکس»، بازنشر کرد که در آن یکی از کاربران جزئیات اقدامات سختگیرانه جدید این لایحه علیه بخش انرژیهای سبز را توضیح میداد.
این کاربر نوشته بود:
«پیشنویس جدید سنا مالیات پروژههای بادی و خورشیدی را که تا امروز ساخت آنها آغاز نشده، افزایش میدهد، مگر اینکه این پروژهها تا پایان سال ۲۰۲۷ به بهرهبرداری برسند و از سد الزامات پیچیده و احتمالاً غیرقابل اجرا برای اثبات اینکه حتی یک قطره مواد چینی در آنها استفاده نشده، عبور کنند. بعد از آن، این لایحه مالیات جدیدی بر پروژههای بادی و خورشیدی اعمال میکند که قادر به اثبات همین موضوع نباشند.»
ماسک این انتقاد را همراهی کرد و سپس هشدار جدی خود را درباره پیامدهای گستردهتر این لایحه برای کشور اضافه کرد.
این میلیاردر نوشت:
«آخرین پیشنویس لایحه سنا میلیونها شغل را در آمریکا نابود خواهد کرد و آسیب استراتژیک عظیمی به کشور ما وارد میکند!»
او افزود:
«کاملاً دیوانهوار و ویرانگر است. این لایحه به صنایع قدیمی کمک مالی میکند در حالی که به شدت به صنایع آینده آسیب میزند.»
اکنون سؤال این است که واکنش رئیسجمهور ترامپ چه خواهد بود. او تصویب این لایحه را به اولویت اصلی قانونگذاری خود تبدیل کرده و دولتش بهطور خستگیناپذیر تلاش کرده تا هر صدای مخالفی را درون حزب خاموش کند.
اما ماسک بدون آنکه دلسرد شود، با استناد به یک پست انتقادی دیگر، حملات خود را ادامه داد. زمانی که همان کاربر پرسید چه کسی ممکن است چنین لایحهای را بخواهد، در حالیکه خودروسازان، شرکتهای برق و توسعهدهندگان مراکز داده با آن مخالفاند، این غول فناوری موافقت کرد و انتقادات خود را حتی فراتر برد.
ماسک پاسخ داد:
«سؤال خوبی است. چه کسی؟»
سپس به بخش کلیدی دیگری از این لایحه حمله کرد و گفت:
«در عین حال، این لایحه سقف بدهی را ۵ تریلیون دلار افزایش میدهد؛ بزرگترین افزایش در تاریخ! این یعنی قرار دادن آمریکا در مسیر سریع بردگی بدهی!»