اگر شما اغلب کابوس می‌بینید، شاید بهتر است کمی بیشتر نگران سلامتی خود باشید.
بر اساس پژوهش جدیدی که امروز در کنگره‌ی آکادمی مغز و اعصاب اروپا (EAN) در سال ۲۰۲۵ ارائه شد، بین دیدن مکرر کابوس و پیری سریع‌ترِ بیولوژیکی و بیش از سه برابر افزایش خطر مرگ زودهنگام، حتی با در نظر گرفتن سایر بیماری‌های زمینه‌ای، ارتباط وجود دارد. پژوهشگران ادعا می‌کنند که این اولین مطالعه‌ای است که چنین ارتباطی را نشان می‌دهد، موضوعی که می‌تواند نگاه ما به کابوس‌های مداوم را جدی‌تر کند.
عبیدمی اوتایکو، متخصص علوم اعصاب از کالج سلطنتی لندن و ظاهراً یکی از نویسندگان این مطالعه‌ی در شرف انتشار، در بیانیه‌ی مطبوعاتی EAN توضیح داد: «مغز ما در خواب نمی‌تواند بین رویا و واقعیت تفاوت قائل شود. به همین دلیل است که کابوس‌ها اغلب ما را با عرق سرد، تنگی نفس و ضربان قلب شدید از خواب می‌پرانند — چون واکنش جنگ یا گریز ما فعال می‌شود. این واکنش استرس می‌تواند حتی شدیدتر از هر چیزی باشد که در بیداری تجربه می‌کنیم.»
به زبان ساده، پژوهشگران برای مدت زمانی تا ۱۹ سال، میزان تکرار کابوس‌ها در بزرگسالان و کودکان (که کابوس‌هایشان توسط والدین گزارش می‌شد) را بررسی کردند. نتایج نشان داد که هم کودکان و هم بزرگسالانی که مکرراً کابوس میبینند، دچار پیری بیولوژیکی سریع‌تر می‌شوند. همچنین، بزرگسالانی که هر هفته کابوس میبینند، بیش از سه برابر بیشتر در معرض خطر مرگ قبل از ۷۰ سالگی هستند، در مقایسه با افرادی که به ندرت یا هرگز کابوس نمی‌بینند. حدود ۴۰ درصد از این افزایش خطر مرگ زودهنگام ناشی از همان پیری سریع‌تر بیولوژیکی است.
اوتایکو اضافه کرد: «کابوس‌ها باعث افزایش طولانی‌مدت کورتیزول، هورمون استرس می‌شوند که ارتباط نزدیکی با پیر شدن سریع سلول‌ها دارد. برای افرادی که مکرراً کابوس میبینند، این استرسِ انباشته‌شده می‌تواند تاثیر چشمگیری بر روند پیری داشته باشد. علاوه بر این، کابوس‌ها کیفیت و مدت زمان خواب را مختل می‌کنند و توانایی بدن برای بازسازی و ترمیم سلولی در طول شب را کاهش می‌دهند. مجموع این استرس مزمن و خواب مختل‌شده احتمالاً به تسریع روند پیری سلول‌ها و بدن می‌انجامد.»
به‌طور مشخص، این ارتباط بین کابوس‌های مزمن و پیری سریع‌تر، در میان شرکت‌کنندگان با جنسیت‌ها، سنین، وضعیت‌های سلامت روانی و قومیت‌های مختلف یکسان بود. برای اندازه‌گیری پیری بیولوژیکی، محققان تلومرها را بررسی کردند؛ تلومرها کلاهک‌های محافظتی در انتهای کروموزوم‌ها هستند و کوتاه شدن آن‌ها نشانه‌ای از افزایش سن بیولوژیکی در نظر گرفته می‌شود.
علاوه بر این، این پژوهش نشان داد که کابوس‌های هفتگی پیش‌بینی‌کننده‌ی قوی‌تری برای مرگ زودهنگام هستند نسبت به عوامل شناخته‌شده‌ای مانند چاقی، سیگار کشیدن، رژیم غذایی ناسالم و کم‌تحرکی. حتی کابوس‌های کمتر شایع، مثل کابوس‌های ماهانه، نیز با پیری سریع‌تر و افزایش خطر مرگ زودهنگام همراه بودند، در مقایسه با کسانی که به ندرت یا هرگز کابوس نمی‌بینند.
گویی تجربه‌ی وحشت شبانه به‌تنهایی کافی نیست، اکنون پیامدهای سلامتی مرتبط با آن نیز اهمیت زیادی برای نحوه‌ی برخورد ما با کابوس‌ها دارد.
و اگر صادق باشیم، وضعیت آلودگی پلاستیکی و فرآیندهای زمین‌شناسیِ تسریع‌شده توسط انسان هم احتمالاً کمکی به بهتر شدن اوضاع نمی‌کنند.