از پایان جنگ سرد، جهان با تهدید آتش هستهای زندگی کرده است. نه ( 9 ) قدرت هستهای جهان این توانایی را دارند که تمام زندگی روی زمین را پایان دهند. در روسیه و ایالات متحده، قدرت پرتاب این سلاحهای جهانپایان در دستان یک انسان قرار دارد. این موضوع برای دههها حقیقت داشته است، اما برای مدت طولانی، مردم توانستند این تهدید را با خیال راحت نادیده بگیرند. اما چیزی تغییر کرده است و مردم دوباره یاد گرفتهاند که از آنها بترسند.
اگر بیش از یک دهه باشد که اخبار را می کنید حتما متوجه این موضوع شده اید که لحن اخبار تغییر کرده و همه جا با اخبار هسته ای پر شده است . چیزی در سال 2024 تغییر کرد. تعداد گزارشها در مورد سلاحهای هستهای و علاقه عمومی به آنها تغییر کرده است.
هر بار که ولادیمیر پوتین تهدیدی مبهم میکند، یک جریان از اخبار به خبرگزاریها میرسد. هر گزارشی که از پیشرفتهای زرادخانه هستهای چین به کنگره میرسد، اکنون پوشش رسانهای ملی دریافت میکند. سه هفته پیش، برنامه 60 دقیقه مجموعهای از پوششهای هستهای خود از دهه گذشته را جمعآوری کرده و به صورت یک ویدیوی طولانی در یوتیوب منتشر کرد. نیویورک تایمز در طول سال گذشته، گزارشهای تحقیقی فوقالعادهای درباره سلاحهای هستهای منتشر کرده است. یکی از بزرگترین برنامههای تلویزیونی سال، اقتباسی از یک بازی ویدئویی است که در یک ویرانه پس از جنگ هستهای رخ میدهد.
چطور به اینجا رسیدیم؟ چطور سلاحهای هستهای از یک کنجکاوی دوران جنگ سرد به یک نگرانی عمومی بزرگ تبدیل شدند؟ این سلاحها همچون شمشیری داموکلس بر بالای سر ما برای تمام عمر من معلق بودهاند، اما مردم پیشتر توانستند با خیال راحت آنها را نادیده بگیرند.
مت کوردا، که سلاحهای هستهای را برای فدراسیون دانشمندان آمریکایی دنبال میکند، به برنامههای تلویزیونی مانند «فالاوت»، پوشش هستهای نیویورک تایمز و حس عمومی نابودی در زندگی آمریکاییها اشاره کرد. او گفت: "روحیه الان آپوکالیپتیک است. دوامیسم. آپوکالیپسی که مردم دائماً در ذهن دارند."
سال گذشته، فیلم «اوپنهایمر» داستان تولد سلاحهای هستهای را روایت کرد. چند ماه بعد، آمازون «فالاوت» را منتشر کرد، یک سفر نیهیلیستی و مضحک از یک ویرانه هستهای در کالیفرنیا. هر دو اینها موفقیتهای بزرگی بودند.
کوردا همچنین به انتخابات اشاره کرد، بهویژه زمانی که بین بایدن و ترامپ بود. "هر دوی آنها خیلی پیر بودند. هر دو حزب بیصبرانه سعی میکردند ثابت کنند که نامزد دیگر برای کشور خطرناک است. علائمی از ناتوانی در هر دو طرف وجود داشت."
او افزود: "من باید فکر کنم که این موضوع تأثیر واقعی روی مردم گذاشت که یکی از این دو نفر مسئول یک زرادخانه هستهای بسیار ویرانگر خواهد بود و هر دوی آنها در این زمینه مشکلات جدی دارند." کوردا گفت: "انتخابات باعث شد که مردم بیشتر آگاه شوند که سیستم هستهای ما بهطور خاص طراحی شده تا قدرت را در دستان یک فرد متمرکز کند."
هنگامی که بایدن از مقام خود خارج میشود، او 82 ساله است. ترامپ 78 ساله خواهد بود که وارد دفتر میشود و 82 ساله خواهد شد که از آن خارج میشود. پوتین هم اکنون 72 ساله است. اوایل این هفته، نیویورک تایمز یک نظرسنجی منتشر کرد درباره اختیار تنها رئیسجمهور برای پرتاب سلاح هستهای. تایمز از 530 عضو جدید کنگره خواسته بود که نظرشان را در مورد اینکه آیا رئیسجمهور باید توانایی پایان دادن به تمام زندگی روی زمین را داشته باشد، بیان کنند. پاسخها نمایانگر یک مقطع جالب از درک و نظر عمومی است.
بسیاری با پرتاب سلاح هستهای بهعنوان حمله پیشدستانه راحت نبودند اما با پرتاب آن در پاسخ به حملهای دیگر مشکلی نداشتند. دموکراتها ترامپ را بهعنوان فردی بیثبات معرفی کردند. جمهوریخواهان به کاهش ظرفیتهای بایدن اشاره کردند. برخی پاسخهای پیچیده و دقیقتری در مورد بازدارندگی، تشدید تنشها و اختیار تنها دادند. بسیاری پاسخ ندادند و برخی هم فقط پاسخهای "آری" یا "نه" دادند، اما آنهایی که بهطور عمیقتر پاسخ دادند، این کار را با دقت و تفکر انجام دادند.
این موضوعی است که در ذهن آنهاست.
تهدیدات هستهای بخشی از اولین دولت ترامپ بود، درست است. اما گفتگو در مورد سلاحهای هستهای اکنون متفاوت است و بدتر هم شده است.شَرون اسکواسانی، کارشناس کنترل تسلیحات کنگره و استاد دانشگاه جورج واشنگتن، در این باره می گوید: "چیزی که در مورد اولین دولت ترامپ ترسناک بود، نحوه بیملاحظه تهدیدات هستهای آقای ترامپ بود، عمدتاً در مورد کره شمالی. همانطور که میدانید، سخنان "آتش و خشم" در پاییز 2017 و سپس، البته، تمام مذاکراتی که در نهایت با کیم جونگ اون در طول ریاستجمهوریاش شکست خوردند"، .
او همچنین به حمله تمامعیار روسیه به اوکراین در سال 2022 و تهدیدات مداوم هستهای پوتین اشاره کرد که ترس ایجاد کرده است. "برای اولین بار، ما مقابل کشوری قرار گرفتهایم که تهدیدات آشکار برای استفاده از سلاحهای هستهای کرده است."
"چیزی که با این موضوع همراه بود، فروپاشی تمام معاهدات کنترل تسلیحات بود"، اسکواسانی گفت. برای دههها، مجموعهای از معاهدات کنترل تسلیحات بین ایالات متحده و روسیه تنشها را کاهش داده بود. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا حتی به روسیه کمک میکرد تا سلاحهای هستهای خود را از بین ببرد و مواد هستهای داخل نیروگاههای هستهای خود را بهکار گیرد. اما این موضوع تمام شده است.
در طول اولین دولت ترامپ، آمریکا از معاهده نیروهای هستهای میانبرد (INF) دوران ریگان خارج شد. این معاهده استفاده از انواع خاصی از سلاحهای هستهای با برد میانبرد را برای هر دو کشور ممنوع میکرد. یک سال بعد، ایالات متحده از معاهده آسمانهای باز خارج شد که به کشورهای رقیب اجازه میداد یکدیگر را بهطور علنی نظارت کنند تا از سوء تفاهمها جلوگیری کنند. در سال 2023، روسیه از معاهدهای که آزمایش سلاحهای هستهای را ممنوع کرده بود، خارج شد.
تنها معاهده باقیمانده کنترل تسلیحات هستهای بین ایالات متحده و روسیه، اکنون معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک جدید (New START) است. این توافقنامه دوران اوباما، تعداد کلاهکهای هستهای قابل استقرار توسط هر دو کشور را محدود میکند. این معاهده در سال 2026 منقضی میشود، مگر اینکه هر دو طرف به تمدید آن توافق کنند. اما اجرای آن نیازمند این است که هر دو طرف به رقبای خود اجازه بازرسی از سایتهای سلاحهای هستهای را بدهند. پوتین قبلاً گفته است که اجازه نمیدهد این معاهده اجرا شود و احتمالاً این معاهده از بین خواهد رفت.
افزوده به این، این است که آمریکا، روسیه و چین همه در حال افزایش زرادخانههای هستهای خود هستند. چین در حال حفر حفرههایی در بیابانهای خود برای پر کردن آنها با موشکهای بالستیک بینقارهای جدید است. آمریکا در حال نوسازی نیروهای خود است و قرار است میلیاردها دلار برای سیلوها و موشکهای بالستیک بینقارهای خود هزینه کند. روسیه در حال آزمایش موشک کروز هستهای جدیدی است و اخیراً در نوامبر یک نوع موشک بالستیک میانبرد جدید به سمت اوکراین شلیک کرد.
"ما در یک مسابقه تسلیحات هستهای جدید هستیم. این فقط یک لفاظی نیست"، جوزف سیرینسیونه، کارشناس سابق کنگره و ناظر علیه گسترش تسلیحات هستهای، به گیزمادو گفت. "در حال حاضر برنامههای چند میلیارد دلاری در تقریبا تمام کشورهای دارای تسلیحات هستهای در حال انجام است. بهویژه در ایالات متحده، روسیه و چین."
طبق گفتهی سیرینسیونه، ایالات متحده سالانه ۷۰ میلیارد دلار برای ساخت تسلیحات هستهای جدید و ۳۰ میلیارد دلار دیگر برای سیستمهای دفاع موشکی هزینه میکند. این پول تأثیر ملموسی بر جوامعی که در آنها هزینه میشود دارد. تسلیحات هستهای واقعیت مکانهایی که در آن قرار دارند را تغییر میدهند.
برای ساخت موشکهای قارهپیمای جدید از کلاس Sentinel، ایالات متحده مجبور است سیلوهای عظیم جدیدی حفر کرده و سازههای زیرزمینی بزرگی در ایالتهای مونتانا، وایومینگ، کلرادو، نبراسکا و داکوتای شمالی بسازد. بخشهای مختلف این پروژه در ۲۳ ایالت متفاوت اثر خواهند گذاشت. در مکانهایی که سیلوها ساخته میشوند، پیمانکاران شهرهای موقتی برای اسکان کارگران ایجاد خواهند کرد. شرکت جنرال داینامیکس، یکی از پیمانکاران فعال در ساخت زیردریاییهای هستهای جدید، به مدارس مراجعه میکند تا دانشآموزان را با کار در صنعت هستهای آشنا کند و آنها را به ساخت زیردریایی در آینده ترغیب نماید.
همه اینها بر آگاهی عمومی تأثیر میگذارد. چیزی که زمانی یک سلاح قدیمی دوران گذشته بود، اکنون با شدت بیشتری بازگشته است. این دیگر صرفاً یک سلاح جنگی انتزاعی نیست، بلکه به بخشی جداییناپذیر از جامعه آمریکایی تبدیل شده است. این بخشی از افسانهی پس از جنگ جهانی دوم است که به خود میگوییم و چیزی است که برخی میگویند ما را از جنگهای بزرگتر و وحشتناکتر محافظت میکند.
کِلسِی آترتون، سردبیر مرکز سیاست بینالملل، درباره این موضوع می گوید : «فکر میکنم تسلیحات هستهای جایگاه منحصربهفردی در ترسهای آمریکاییها دارند، بخشی به این دلیل که داستان اصلی که دربارهی تسلیحات هستهای آموزش داده میشود این است که ما از آنها برای پایان دادن به یک جنگ استفاده کردیم. داستان دوم آموزش دادهشده دربارهی تسلیحات هستهای این است که ایالات متحده و روسیه به اندازه کافی تسلیحات به سمت یکدیگر نشانه رفتهاند که میتوانند جهان را برای همیشه نابود کنند. این بدان معناست که هر بار تنش بین دو کشوری که بزرگترین زرادخانهها را دارند شعلهور میشود، گمان میرود که نابودی هستهای قریبالوقوع است.» .
او افزود: «از یک نظر، آمریکاییها تسلیحات هستهای را چیزی میدانند که جنگهای بزرگ را پایان میدهد و همه چیز دیگر دربارهی آنها را فراموش میکنند، و پوشش خبری عمومی (به ویژه در تلویزیون) در ارائه زمینه برای درک تسلیحات هستهای افتضاح است. این باعث میشود وقتی اتفاق تکاندهندهای رخ میدهد، مانند استفاده از موشک میانبرد در اوکراین، از طریق درک سطحی از خطر هستهای و همراه با تصاویر آخرالزمانی فیلتر شود.»
این وضعیت تسریع خواهد شد. پوتین جایی نمیرود. چین هیچ دلیلی برای کند کردن جاهطلبیهای هستهای خود ندارد و ترامپ و جمهوریخواهان خواهان تسلیحات هستهای بیشتر هستند، نه کمتر. ما در عصر جدیدی از تسلیحات هستهای هستیم، دورانی که ترس قدیمی از نابودی کامل در آتش هستهای ممکنتر از هر زمان دیگری از دهه ۱۹۸۰ شده است.
ما میتوانیم سعی کنیم آن را درک کنیم، میتوانیم از رهبران خود بخواهیم متوقف شوند، میتوانیم برنامههای تلویزیونی و فیلمهایی تماشا کنیم که به ما در مقابله با اضطراب کمک کنند. اما آنچه نمیتوانیم انجام دهیم، نادیده گرفتن آن است.