دادن معاینه پزشکی منظم به نهنگهای قطب شمال کار سادهای نیست؛ آنها زیر آب زندگی میکنند و در سراسر اقیانوسها مهاجرت میکنند، بنابراین دنبالکردنشان دشوار است. اما دانشمندان شاید راهحلی هوشمندانه پیدا کرده باشند: استفاده از پهپادها برای تحلیل بازدم نهنگها. این کار درست بهموقع آغاز شد، زیرا آنها احتمالاً نشانههایی از یک ویروس خطرناک دریایی در نهنگها پیدا کردهاند؛ ویروسی که میتواند باعث مرگومیر گسترده در سراسر جهان شود.
در یک پژوهش جدید که در مجله BMC Veterinary Research منتشر شده و در Eureka Alert نیز توضیح داده شده است، پژوهشگران با استفاده از پهپادها نمونههایی از مهِ بازدم نهنگها هنگام بالا آمدن به سطح آب جمعآوری کردند. این مه شامل قطرههای ریز میکروسکوپی از دستگاه تنفسی نهنگ است و به دانشمندان امکان میدهد به سلولها، باکتریها و هر ویروسی که ممکن است در آن وجود داشته باشد دسترسی پیدا کنند.
با شناور نگهداشتن پهپادها بالای نهنگهایی که به سطح میآیند، دانشمندان توانستند بدون تماس مستقیم یا ایجاد استرس برای حیوان، نمونهبرداری کنند. اما یافتهها کمی نگرانکننده بود.
میان سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۵، پژوهشگران نمونههای بازدم نهنگهای گوژپشت، بالهدار و عنبر را در بخشهای مختلف اقیانوس اطلس شمالشرقی جمعآوری کردند؛ از جمله آبهای نروژ، ایسلند و کیپوِرد. آنها این نمونهها را با نمونهبرداریهای پوستی و بافت نهنگهای به گلنشسته مقایسه کردند و همه دادهها را با روشهایی مشابه مطالعات بیماریهای انسانی بررسی کردند.
نتایج نشان داد نخستین شواهد قطعی از گردش ویروس موربیلیویروس در پستانداران دریایی در جمعیت نهنگهای شمال دایره قطب شمال وجود دارد؛ ویروسی مرگبار که پیشتر با تلفات گسترده نهنگها، دلفینها و گرازماهیها در جهان مرتبط بوده است. در این مطالعه، مواد ژنتیکی این ویروس در نهنگهای گوژپشت شمال نروژ، یک نهنگ عنبر بیمار و یک نهنگ پایلوت به گلنشسته شناسایی شد.
پژوهشگران همچنین ویروسهای هرپس را در نهنگهای گوژپشت چند منطقه مختلف یافتند. خوشبختانه نشانهای از آنفلوانزای پرندگان یا باکتری بروسلا مشاهده نشد. با این حال، حضور موربیلیویروس در عرضهای جغرافیایی بالا بسیار نگرانکننده است، بهویژه چون نهنگها هنگام تغذیه در گروههای متراکم جمع میشوند. تماس نزدیک، همراه با تعامل با پرندگان دریایی، قایقهای ماهیگیری و ترافیک دریایی، احتمال گسترش بیماری را افزایش میدهد.
