کاوشگر فضایی «وویجر ۱» که در حال ترک منظومه خورشیدی است و هرگز بازنخواهد گشت، به زودی به نقطهای تاریخی میرسد. در اواخر سال ۲۰۲۶ این فضاپیما نخستین وسیلهای خواهد بود که آنقدر از زمین دور میشود که ارسال یک سیگنال رادیویی از زمین تا رسیدن به آن ۲۴ ساعت، یا یک روز نوری، طول میکشد.
بر اساس نظریه اینشتین، سرعت نور بیشترین سرعت ممکن برای هر چیز است. این محدودیت شاید سختگیرانه به نظر برسد، اما با سرعت ۱۸۶ هزار مایل در ثانیه (۲۹۹٬۳۸۸ کیلومتر در ثانیه)، در بیشتر موارد فاصلهها به چشم نمیآید؛ مگر در دنیای رایانهها که تأخیر میتواند آزاردهنده باشد.
با این حال، همانطور که در کتاب «راهنمای مسافران کهکشان» آمده، جهان واقعاً بسیار بزرگ است. بنابراین وقتی فاصلهها به اندازه کافی زیاد باشد، حتی سرعت نور هم به شکل ملموسی قابل مشاهده میشود؛ چیزی که روی زمین تجربه نمیکنیم.
نمونهای شناختهشده از این موضوع بیش از ۵۰ سال پیش در مأموریتهای آپولو به ماه دیده شد. در ویدئوهای قدیمی، وقتی فضانوردان روی سطح ماه با مرکز کنترل در زمین صحبت میکنند، حدود ۲.۶ ثانیه تأخیر میان پرسش و پاسخ وجود دارد. دلیل آن این است که فاصله ماه تا زمین حدود ۲۲۶ هزار مایل (۳۶۳ هزار کیلومتر) است و سیگنال رادیویی برای پیمودن این مسیر به ۱.۳ ثانیه زمان نیاز دارد.
اگر به مریخ بروید، فاصله زمانی ارسال و دریافت پیام تا زمین به حدود چهار دقیقه میرسد. برای مشتری این فاصله تا ۵۲ دقیقه افزایش مییابد و برای پلوتو ــ که هنوز هم برخی آن را سیاره میدانند ــ این زمان به حدود ۶.۸ ساعت میرسد. به همین دلیل مأموریتهای اعماق فضا نیازمند فضاپیماهای رباتیکی با درجه بالای خودمختاری هستند؛ زیرا اگر قرار بود منتظر دستور مستقیم از زمین بمانند، بسیاری از مریخنوردها کارشان به پایان میرسید و به تودهای از آهنپاره در کف درهها تبدیل میشدند.
با این حال هیچکدام از اینها با «وویجر ۱» قابل مقایسه نیست؛ کاوشگری که در سال ۱۹۷۷ پرتاب شد تا از کنار مشتری و زحل عبور کند و سپس در مسیری یکطرفه وارد فضای میانستارهای شود. این فضاپیما با وجود نزدیک به نیمقرن عمر و حرکت در اعماق بسیار سرد و پر از تابش کیهانی در لبه منظومه خورشیدی، همچنان فعال است و ناسا مصمم است تا زمانی که منبع انرژی هستهای آن در سال آینده یا کمی بعدتر از کار بیفتد، به فعالیت ادامه دهد.
چه فعال باشد چه نه، وویجر ۱ همراه با همتای خود وویجر ۲ همچنان از زمین دورتر خواهد شد. با افزایش فاصله، زمان لازم برای رسیدن نور یا سیگنال به آن نیز طولانیتر میشود. بنا بر اعلام ناسا، در حال حاضر این کاوشگر حدود ۱۵.۷ میلیارد مایل (۲۵.۳ میلیارد کیلومتر) از زمین فاصله دارد و ارسال یک پیام یکطرفه به آن ۲۳ ساعت و ۳۲ دقیقه و ۳۵ ثانیه طول میکشد.
اما در حدود یک سال دیگر، یعنی در تاریخ برآوردی ۱۵ نوامبر ۲۰۲۶، وویجر ۱ به فاصله ۱۶.۱ میلیارد مایل (۲۵.۹ میلیارد کیلومتر) از زمین خواهد رسید و از مرزی عبور میکند که در آن ارسال یک سیگنال به آن دقیقاً ۲۴ ساعت زمان میبرد.

.webp)
