سناتورهای ایالت تگزاس تلاش گستردهای را آغاز کردهاند تا فضاپیمای دیسکاوری را به قطعات جداگانه تقسیم کرده و به ایالت خود منتقل کنند. این فضاپیمای نمادین بیش از یک دهه در موزه ملی هوا و فضای اسمیتسونین در واشنگتن دیسی به نمایش گذاشته شده و این مؤسسه حاضر نیست بدون مبارزه آن را واگذار کند.
در ماههای اخیر، اسمیتسونین به کنگره هشدار داده که جدا کردن دیسکاوری نهتنها هزینهبر خواهد بود، بلکه ممکن است ارزش تاریخی آن را نابود کند. اکنون سناتورهای تگزاس از وزارت دادگستری خواستهاند تا درباره «لابیگری غیرقانونی» اسمیتسونین علیه انتقال این فضاپیما تحقیق کند.
جو استیف، بنیانگذار کمپین مردمی «نگهداشتن شاتل»، این اقدام را تلاشی بیاساس برای ساکت کردن اسمیتسونین در دفاع از مالکیت کامل و دائمی دیسکاوری دانست و گفت که این تاکتیک قبلاً با درخواست از جان رابرتس، رئیس دیوان عالی و رئیس اسمیتسونین، امتحان شده بود.
در ماه آوریل، سناتورهای جان کورنین و تد کروز طرحی را برای انتقال دیسکاوری به تگزاس ارائه دادند که در نهایت در قالب قانون «یک لایحه بزرگ و زیبا» در روز چهارم ژوئیه تصویب شد.
این اقدام با مخالفت اسمیتسونین، حامیان موزه و قانونگذاران دموکرات روبهرو شد. در ماه سپتامبر، چند سناتور دموکرات نامهای به کمیته تخصیص بودجه سنا فرستادند و خواستار توقف تلاشها برای انتقال دیسکاوری در بودجه سال مالی ۲۰۲۶ شدند.
اسمیتسونین نیز نامهای ارسال کرد و اعلام کرد که هم این مؤسسه و هم ناسا معتقدند انتقال دیسکاوری تا ۱۵۰ میلیون دلار هزینه خواهد داشت و ممکن است آسیبهای جبرانناپذیری به آن وارد شود. این رقم بسیار بیشتر از ۸۵ میلیون دلاری است که در قانون برای این انتقال در نظر گرفته شده است.
جو استیف گفت که تعجبی ندارد طرفداران انتقال از ارائه این اطلاعات به کنگره ناراحت شده باشند، اما به جای ارائه طرح جایگزین، همچنان به «کارشناسان صنعت» اشاره میکنند که با نظر ناسا و اسمیتسونین مخالفاند؛ سازمانهایی که دیسکاوری را طراحی، پرواز، حمل و اکنون نگهداری کردهاند.
در نامهای که روز چهارشنبه به وزارت دادگستری ارسال شد، کورنین، کروز و نماینده کنگره رندی وبر ادعا کردند که کارشناسان صنعت با نظر اسمیتسونین درباره نیاز به جدا کردن دیسکاوری موافق نیستند و تخمین هزینه اسمیتسونین را بیش از ۱۰ برابر بیشتر از برآورد شرکتهای خصوصی دانستند.
آنها همچنین مدعی شدند که اسمیتسونین ممکن است قانون ضد لابیگری را نقض کرده باشد؛ قانونی که استفاده از بودجه دولتی برای تأثیرگذاری بر قانونگذاران بدون مجوز کنگره را ممنوع میکند.
اسمیتسونین تأکید دارد که از سال ۲۰۱۲ مالک دیسکاوری بوده، زمانی که ناسا تمام حقوق و مالکیت آن را به این مؤسسه واگذار کرد، و قانونی بودن هرگونه انتقال دولتی را زیر سؤال میبرد. اما کورنین، کروز و وبر میگویند اسمیتسونین نهادی فدرال است که عمدتاً از بودجه کنگره تأمین میشود و باید تابع قوانین فدرال باشد.
این اختلاف بر سر وضعیت حقوقی اسمیتسونین به عنوان یک «نهاد اعتماد عمومی» است؛ نهادی که توسط کنگره به رسمیت شناخته شده اما از آژانسهای فدرال مستقل است. طبق سوابق حقوقی، آثار اهدایی به اسمیتسونین متعلق به این مؤسسه هستند، نه دولت فدرال.
هنوز مشخص نیست که آیا وزارت دادگستری بهطور رسمی تحقیق خواهد کرد یا نه، و با ادامه تعطیلی دولت، سرنوشت دیسکاوری در هالهای از ابهام قرار دارد. لایحه بودجه سال ۲۰۲۶ شامل بندهایی متناقض است که میتواند انتقال شاتل را اجرا یا متوقف کند. باید منتظر ماند و دید چه خواهد شد.
