طی میلیاردها سال، بادهای خورشیدی سطح ماه را بمباران کردهاند. این برخورد دائمی ذرات باردار باعث شده ایزوتوپ هلیوم-۳ در سطح ماه تجمع پیدا کند؛ مادهای که روی زمین بسیار کمیاب است. با افزایش تقاضا در صنایع مختلف از جمله رایانش کوانتومی، برخی شرکتها به فکر استخراج منابع از ماه افتادهاند.
یکی از این شرکتها Interlune است؛ استارتاپی در سیاتل که هدفش استخراج منابع طبیعی، بهویژه هلیوم-۳، از سطح ماه است. این شرکت قصد دارد هلیوم-۳ استخراجشده را به مشتریان دولتی و تجاری در حوزههای امنیت ملی، تصویربرداری پزشکی، انرژی همجوشی و رایانش کوانتومی بفروشد — و بهتازگی یک قرارداد تجاری بزرگ امضا کرده است.
در روز سهشنبه، Interlune اعلام کرد با شرکت Bluefors همکاری میکند؛ تولیدکننده برجسته یخچالهای رقیقکننده و یکی از بزرگترین مصرفکنندگان هلیوم-۳ در جهان. سیستمهای خنککننده پیوسته این شرکت از هلیوم-۳ برای حفظ دمای بسیار پایین مورد نیاز رایانههای کوانتومی استفاده میکنند تا پایداری کیوبیتها و عملکرد قابلاعتماد آنها تضمین شود.
با حرکت صنعت رایانش کوانتومی به سمت تجاریسازی — و پیشرفتهایی که شرکتهایی مانند گوگل، IBM و مایکروسافت گزارش کردهاند — تقاضا برای هلیوم-۳ رو به افزایش است. Bluefors توافق کرده که بین سالهای ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۷ سالانه تا ۱۰ هزار لیتر هلیوم-۳ از Interlune خریداری کند. طبق برآورد گروه Edelgas در سال ۲۰۲۴، قیمت هر لیتر این ماده حدود ۲۵۰۰ دلار است. این قرارداد بزرگترین خرید منابع ماه تاکنون محسوب میشود.
راب مایرسون، همبنیانگذار و مدیرعامل Interlune، در بیانیهای گفت: «بخش عمدهای از صنعت فناوری کوانتومی برای پیشرفت و توسعه به سیستمهای Bluefors وابسته است. ما خوشحالیم که میتوانیم به این شرکت کمک کنیم تا مسیر کشفهای علمی و پزشکی را که فقط در دمای نزدیک به صفر مطلق ممکناند، هموار کند.»
مایرسون، رئیس سابق شرکت Blue Origin، در سال ۲۰۲۰ همراه با گری لای (معمار ارشد سابق) و هریسون اشمیت (تنها عضو زنده مأموریت آپولو ۱۷) شرکت Interlune را تأسیس کرد. اشمیت که زمینشناس است، از زمان آن مأموریت همواره از بهرهبرداری انسان از ذخایر هلیوم-۳ ماه حمایت کرده است.
Interlune طی پنج سال گذشته برای رسیدن به این هدف تلاش کرده و بیش از ۱۸ میلیون دلار سرمایه جذب کرده تا رباتهای استخراجگر بسازد، مأموریت آزمایشی را در سال ۲۰۲۷ اجرا کند و تا سال ۲۰۲۹ یک واحد پایلوت راهاندازی کند.
با وجود این سرمایهگذاری و نقشه راه مشخص، هنوز معلوم نیست که Interlune بتواند بر چالشهای فنی، لجستیکی و مالی استخراج از ماه تا سال ۲۰۲۸ غلبه کند. اگرچه این موضوع در سالهای اخیر توجه زیادی را جلب کرده، اما تعداد کمی از شرکتها واقعاً در این مسیر پیشرفت کردهاند.
علاوه بر این، برخی کارشناسان معتقدند ارزش واقعی استخراج هلیوم-۳ از ماه اغراقآمیز است. واقعیت این است که هنوز نمیدانیم دقیقاً چه مقدار از این ماده در ماه وجود دارد. اگرچه نمونههای مأموریتهای آپولو و لونا نشان دادهاند که غلظت آن در ماه بیشتر از زمین است، اما این مقدار همچنان بسیار پایین است.
در حال حاضر، هلیوم-۳ ماه بیشتر یک وعده است تا یک محصول واقعی، اما قرارداد Interlune با Bluefors نشاندهنده افزایش تقاضا از سوی صنعت رایانش کوانتومی است — و شاید گامی مهم در آغاز عصر جدیدی از استخراج منابع فضایی باشد.