مدلهای هوش مصنوعی شرکتهای OpenAI و Google DeepMind موفق به کسب امتیاز معادل مدال طلا در المپیاد جهانی ریاضی ۲۰۲۵ (IMO) شدند — یکی از قدیمیترین و دشوارترین مسابقات ریاضی در سطح دبیرستان. این خبر طی روزهای اخیر بهصورت مستقل از سوی هر دو شرکت اعلام شد.
این دستاورد نشاندهندهی سرعت بالای پیشرفت مدلهای هوش مصنوعی است و در عین حال، نشان میدهد رقابت بین گوگل و OpenAI تا چه اندازه پایاپای شده است. شرکتهای فعال در حوزهی هوش مصنوعی شدیداً برای برتری در افکار عمومی رقابت میکنند — نبردی ناملموس اما تأثیرگذار که میتواند در جذب نخبگان این حوزه نقش کلیدی داشته باشد. بسیاری از پژوهشگران هوش مصنوعی از دنیای رقابتهای ریاضی آمدهاند، بنابراین معیارهایی مثل IMO در این فضا اهمیت ویژهای دارند.
سال گذشته، گوگل توانسته بود با سیستمی «رسمی» مدال نقره کسب کند — سیستمی که برای حل مسائل نیاز به ترجمهی انسانی به فرمت قابل فهم برای ماشین داشت. اما امسال، هر دو شرکت OpenAI و Google از مدلهایی «غیررسمی» استفاده کردند که قادر بودند سؤالات را بهصورت طبیعی (بدون نیاز به تبدیل توسط انسان) دریافت کرده و پاسخهایی مبتنی بر اثبات منطقی به زبان طبیعی تولید کنند. هر دو شرکت مدعیاند که مدلهایشان توانستهاند به درستی به پنج سؤال از مجموع شش سؤال پاسخ دهند — بهتر از بیشتر دانشآموزان شرکتکننده و حتی بهتر از مدل سال گذشتهی گوگل — آن هم بدون دخالت انسانی در تبدیل سؤالها.
پژوهشگران OpenAI و Google در مصاحبه با TechCrunch اعلام کردهاند که این عملکرد درخشان نشاندهندهی پیشرفت چشمگیر در حوزهی «استدلال هوش مصنوعی» در مسائلی است که قابل راستیآزمایی نیستند. در حالی که مدلهای AI در حل مسائل ساده مثل ریاضیات پایه یا کدنویسی عملکرد خوبی دارند، اما هنوز در مسائل مبهمتر — مانند انتخاب یک صندلی خوب یا مشارکت در پژوهشهای پیچیده — دچار مشکل میشوند.
با این حال، گوگل به نحوهی اجرای OpenAI و نحوهی اعلام نتایج آن انتقاد کرده است. بهویژه، پس از آنکه OpenAI صبح شنبه از کسب مدال طلا خبر داد — تنها ساعاتی پس از آنکه IMO اسامی دانشآموزان برنده را جمعهشب اعلام کرده بود — مدیرعامل و پژوهشگران Google DeepMind در شبکههای اجتماعی به این اقدام واکنش نشان دادند. آنها مدعی شدند که مدل OpenAI بهطور رسمی توسط IMO ارزیابی نشده و اعلام زودهنگام موفقیت آن، بیمورد و نادرست بوده است.
در مجموع، این ماجرا تنها یک رقابت فنی نیست — بلکه بخشی از جنگ روانی برای تثبیت جایگاه برتر در افکار عمومی و جامعهی نخبگان AI است. و اگر قرار باشد مدلهای هوش مصنوعی را وارد المپیاد ریاضی دبیرستانیها کنیم، ظاهراً خود شرکتها هم باید کمی شبیه نوجوانها رفتار کنند!