متا در حال ساخت یک مرکز داده عظیم با نام Hyperion است که به گفته مدیرعامل آن، مارک زاکربرگ، قرار است پنج گیگاوات (GW) توان محاسباتی برای آزمایشگاه جدید هوش مصنوعی این شرکت فراهم کند. زاکربرگ این خبر را روز دوشنبه در پستی در شبکه اجتماعی Threads منتشر کرد.
این پروژه جدید گامی مهم در رقابت متا با شرکت‌هایی مانند OpenAI و گوگل در حوزه هوش مصنوعی محسوب می‌شود. متا پس از جذب استعدادهای برجسته‌ای مانند الکساندر وانگ (مدیرعامل سابق Scale AI) و دنیل گراس (مدیرعامل سابق Safe Superintelligence) برای هدایت آزمایشگاه Meta Superintelligence Lab، اکنون تمرکز خود را بر روی تأمین قدرت محاسباتی عظیم مورد نیاز برای آموزش مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی گذاشته است.
زاکربرگ اعلام کرد که مرکز داده Hyperion آن‌قدر بزرگ خواهد بود که می‌تواند بخش عمده‌ای از جزیره منهتن را پوشش دهد. سخنگوی متا، اشلی گابریل، در ایمیلی به TechCrunch گفت که Hyperion در ایالت لوئیزیانا و احتمالاً در منطقه ریچلند (Richland Parish) احداث می‌شود — جایی که متا پیش‌تر یک پروژه ۱۰ میلیارد دلاری ساخت مرکز داده را آغاز کرده بود.
به گفته گابریل، متا قصد دارد دو گیگاوات از ظرفیت مرکز داده Hyperion را تا سال ۲۰۳۰ به بهره‌برداری برساند و سپس آن را تا پنج گیگاوات در سال‌های بعد افزایش دهد.
زاکربرگ همچنین خبر داد که متا در سال ۲۰۲۶ یک ابرخوشه (supercluster) دیگر به نام Prometheus را با ظرفیت ۱ گیگاوات راه‌اندازی خواهد کرد — اقدامی که متا را در صف نخست شرکت‌هایی قرار می‌دهد که کنترل مستقیم بر مراکز داده در این مقیاس دارند. به گفته گابریل، Prometheus در شهر نیو آلبانی، اوهایو قرار دارد.
رقابت در مقیاس قدرت
ساخت این مراکز داده، متا را در رقابت با شرکت‌هایی مانند OpenAI، DeepMind و Anthropic از نظر توان پردازشی برای آموزش مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی تقویت می‌کند. این زیرساخت می‌تواند نه‌تنها به متا در آموزش مدل‌های قدرتمند کمک کند، بلکه با جذب استعدادهای برتر، جایگاه خود را در میدان رقابت مستحکم‌تر سازد.
نگرانی‌های زیست‌محیطی و منابع
با این حال، رشد سریع مراکز داده هوش مصنوعی نگرانی‌هایی نیز به همراه دارد. ترکیب Hyperion و Prometheus مصرفی معادل انرژی میلیون‌ها خانه خواهد داشت — موضوعی که فشار جدی بر شبکه برق و منابع آب محلی وارد می‌کند.
طبق گزارش روز دوشنبه نیویورک تایمز، یکی از مراکز داده متا در شهرستان نیوتن، جورجیا باعث شده برخی ساکنان منطقه با کم‌آبی شدید مواجه شوند.
همچنین، پروژه‌های مشابه توسط شرکت‌هایی مانند CoreWeave — که در حال توسعه مراکز داده در نزدیکی دالاس، تگزاس است — به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند مصرف برق یک شهر کامل را دو برابر کنند، به گزارش بلومبرگ.
در مجموع، رقابت در عرصه هوش مصنوعی اکنون تنها به مدل‌ها و الگوریتم‌ها محدود نیست — بلکه زیرساخت فیزیکی و منابع طبیعی به یکی از محورهای کلیدی نبرد میان غول‌های فناوری تبدیل شده‌اند.