دانشمندان به‌تازگی یک دایناسور را کشف کرده‌اند که ممکن است مانند پرندگان جیرجیر می‌کرده است — کشفی که نشان می‌دهد منشأ تکاملی آواز پرندگان ممکن است بسیار کهن‌تر از آن باشد که پیش‌تر تصور می‌کردیم.
در مقاله‌ای که هفته گذشته در ژورنال PeerJ منتشر شد، تیمی بین‌المللی از پژوهشگران فسیل یک دایناسور ۱۶۳ میلیون ساله را توصیف کرده‌اند که در استان هِبِی در شمال‌شرقی چین کشف شده است. این دایناسور فسیلی که نام Pulaosaurus qinglong بر آن نهاده‌اند، تنها ۷۲ سانتی‌متر طول دارد و تقریباً کامل باقی مانده است، که به پژوهشگران اجازه داده تا نگاهی دقیق و نادر به ساختار بدنی آن بیندازند — از جمله گلویی که به‌طور شگفت‌انگیزی شبیه پرندگان است.
ژینگ شو، دیرینه‌شناس آکادمی علوم چین در پکن و یکی از نویسندگان مقاله، به نیویورک تایمز گفت:
«حتی وقتی اسکلت یک دایناسور به‌خوبی حفظ شده باشد، همیشه این استخوان‌های ظریف ناحیه جمجمه با سایر بخش‌ها باقی نمی‌مانند. این استخوان‌ها بسیار نازک و شکننده هستند و به‌سختی فسیل می‌شوند.»
در مهره‌داران، اندام‌های صوتی هم وظیفه محافظت از راه تنفس را دارند و هم می‌توانند صداهایی مانند فوت، ناله یا خرخر تولید کنند. در بیشتر خزندگان زنده، این ساختارها از جنس غضروف‌اند و بسیار ساده‌اند. اما پرندگان اندام‌های صوتی ظریف، استخوانی و منعطفی دارند که می‌توانند صداهای بسیار متنوع و پیچیده‌ای تولید کنند.
گلوی Pulaosaurus حالتی بینابینی دارد. ساختار صوتی آن به نظر می‌رسد شبیه به دایناسور دیگری به نام Pinacosaurus باشد — نوعی آنکیلوسور با حنجره‌ای استخوانی و بزرگ که شاید به اندازه کافی منعطف بوده تا صدایی شبیه جیرجیر یا چهچهه تولید کند.
پژوهشگران باور دارند که Pulaosaurus در دوران ژوراسیک پسین می‌زیسته و به همان گروهی از دایناسورها تعلق دارد که بعدها دایناسورهای نوک‌اردکی (مانند هدروسورها) از آن‌ها به‌وجود آمدند. با این حال، Pulaosaurus و Pinacosaurus میلیون‌ها سال با هم فاصله زمانی دارند و هیچ‌کدام به گروهی از دایناسورها تعلق ندارند که بعدها پرندگان از آن‌ها منشأ گرفتند. در حالی که ممکن است این ویژگی‌های صوتی به‌طور مستقل در این دو گونه شکل گرفته باشد، شباهت ساختارهای صوتی آن‌ها نشان می‌دهد که اجداد بسیار کهن دایناسورها ممکن است بسیار پرسروصدا و جیرجیرکننده بوده‌اند.
این یعنی منشأ آواز پرندگان می‌تواند به موجوداتی بازگردد که بیش از ۲۳۰ میلیون سال پیش زندگی می‌کردند. با این حال، هنوز به‌طور دقیق نمی‌دانیم که جعبه صوتی پرندگان امروزی — که syrinx نام دارد — دقیقاً چگونه و چه زمانی شکل گرفته است یا اینکه آیا اصلاً دایناسوری وجود داشته که توانایی آوازخوانی پیچیده مانند پرندگان امروزی را داشته باشد یا نه.