در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹، نیل آرمسترانگ، فضانورد ناسا، نخستین گامهای بشر را بر سطح ماه برداشت. اکنون، ۵۶ سال بعد، گروهی از کارکنان ناسا قصد دارند این دستاورد تاریخی را با برگزاری یک اعتراض در آخر هفته، در واکنش به کاهش بودجه این سازمان توسط دولت ترامپ، گرامی بدارند.
انجمن مهندسان، دانشمندان و تکنسینهای مرکز گادارد ناسا (GESTA) — یک تشکل داخلی از کارکنان ناسا — اعلام کرده که روز یکشنبه، ۲۰ ژوئیه، در واشنگتن دیسی تظاهراتی را برگزار خواهد کرد. آنها میگویند کاهش بودجه پیشنهادی، بودجه علمی ناسا را تقریباً به نصف کاهش میدهد. این گروه همچنین قصد دارد علیه مدیریت فعلی ناسا اعتراض کند، چرا که به گفته آنها، این سازمان عملاً اجرای بودجه پیشنهادی سال ۲۰۲۶ را با اخراج کارکنان و لغو قراردادها آغاز کرده است.
در بیانیهای که این گروه منتشر کرده، آمده است:
«ما در روز تاریخی روز ماه، سالگرد نخستین گام بشر بر سطح ماه، گرد هم میآییم تا سعی کنیم سازمانی را نجات دهیم که الهامبخش جهانیان بوده است.»
بودجه کلی ناسا برای سال ۲۰۲۶ قرار است شش میلیارد دلار کمتر از بودجه امسال باشد. منتقدان میگویند این کاهش بودجه، ماموریتهای علمی اصلی ناسا را بهشدت تحت تأثیر قرار داده و ممکن است تلاشهای این سازمان برای فرود دوباره انسان بر ماه در این دهه را به تأخیر بیندازد.
در این بودجه پیشنهادی، بودجه علم سیارهای ناسا از ۲.۷ میلیارد دلار به ۱.۹ میلیارد دلار کاهش مییابد؛ موضوعی که دهها ماموریت فعال و در حال برنامهریزی را در معرض خطر قرار میدهد. از جمله آنها، مأموریت نمادین «افقهای نو» (New Horizons) است که در سال ۲۰۱۵ نخستین مأموریتی بود که به پلوتو رسید و همچنان از اعماق فضا دادههایی ارزشمند ارسال میکند.
این بودجه همچنین بودجه رصدخانه موج گرانشی تداخلسنج لیزری (LIGO) را نیز به شدت کاهش میدهد: در این سناریو، LIGO بهجای ۴۸ میلیون دلار، تنها ۲۹ میلیون دلار دریافت میکند و یکی از دو آشکارساز (اینترفرومتر) آن مجبور به تعطیلی خواهد شد.
تأثیر این کاهش بودجه فراتر از مرزهای آمریکا نیز احساس خواهد شد: آژانس فضایی اروپا (ESA) اخیراً اعلام کرده که سه مأموریت فضاییاش که با همکاری ناسا توسعه یافتهاند، در معرض لغو شدن قرار دارند—از جمله رصدخانه فضایی موج گرانشی LISA. به گزارش Space.com، پیمانکاری که برخی از کارکنان ناسا در پروژه LISA را استخدام کرده، به آنها اطلاع داده که احتمال اخراج تا پایان سپتامبر وجود دارد؛ در حالی که این پروژه نزدیک به سه دهه است که در دست توسعه است.
این اعتراض در حالی برگزار میشود که ناسا از اوایل امسال شروع به کاهش نیروی انسانی کرده و در همین راستا سه دفتر را بسته و تعدادی از کارکنان را اخراج کرده است. همچنین ناسا ۴۲۰ میلیون دلار از قراردادهای خود را لغو کرده است.
گروه کارکنان ناسا در بیانیهای نوشتند:
«رهبری فعلی ناسا عملاً اجرای بودجه پیشنهادی رئیسجمهور و دفتر مدیریت و بودجه (OMB) را آغاز کرده و با کاهش شدید تعداد کارمندان رسمی و قراردادی، به مأموریت این سازمان آسیب میزند. کاهش بودجه علمی ناسا، توان این سازمان برای تولید علم از ماموریتهای فعلی و آینده را بهطور چشمگیری محدود خواهد کرد.»
در این میان، تنها نقطه روشن، تصویب طرح مالیاتی و هزینهای امضاشده توسط دونالد ترامپ است؛ قانونی که بودجهای معادل ۹.۹ میلیارد دلار مازاد به ناسا اختصاص داده تا از ایستگاه فضایی بینالمللی، مأموریتهای آرتمیس، و دیگر برنامههای اکتشافات فضایی—از جمله ماموریتهای احتمالی به مریخ—پشتیبانی کند.