سه شرکت با همکاری یکدیگر پروژهای نوآورانه را آغاز کردهاند تا جایگزینی لوکس برای چرم سنتی توسعه دهند. در نگاه اول ممکن است این موضوع عادی به نظر برسد—اما مادهای که آنها در پی ساختش هستند، به هیچوجه معمولی نیست.
در روز جمعه، ۲۵ آوریل، آژانس خلاقیت VML به همراه دو شرکت زیستفناوری به نامهای Lab-Grown Leather Ltd. و The Organoid Company از یک همکاری «بیسابقه» خبر دادند. هدف این مشارکت: تولید مادهای بدون خشونت، سازگار با محیط زیست و با کیفیت بالا به عنوان جایگزین چرم سنتی—آن هم با استفاده از DNA مربوط به دایناسور تیرانوسوروس رِکس (Tyrannosaurus rex). بنا بر بیانیهای از سوی این شرکتها، آنها قصد دارند از «زیستشناسی گذشته برای ساخت مواد لوکس آینده» بهره ببرند. اما نکته اینجاست که هنوز بهطور شفاف توضیح ندادهاند چگونه این کار را انجام میدهند—و همین موضوع تردید برخی دانشمندان را برانگیخته است.
در این بیانیه آمده:
«با استفاده از کلاژن فسیلشدهی T-Rex بهعنوان نقشه اولیه، فرایند تولید شامل مهندسی سلولها با DNA مصنوعی خواهد بود. برخلاف سایر جایگزینهای زیستی، رویکرد بدون داربست (scaffold-free) شرکت Lab-Grown Leather به سلولها اجازه میدهد تا ساختار طبیعی خود را ایجاد کنند، در نتیجه مادهای تولید میشود که از نظر ساختاری با چرم سنتی یکسان است.»
کلاژن نوعی پروتئین فراوان در بدن تمام حیوانات است و نقش پشتیبانی ساختاری از ماهیچهها، استخوانها، پوست و بافتهای همبند را ایفا میکند. در حالی که پژوهشگران موفق به بازیابی قطعاتی از کلاژن در فسیلهای دایناسورها تا قدمت ۱۹۵ میلیون سال شدهاند، اما DNA بسیار سریعتر تجزیه میشود. این یعنی دانشمندان نمیتوانند مستقیماً DNA دایناسور را بررسی کنند و ناچارند آن را بهصورت غیرمستقیم بازسازی نمایند.
شرکت VML به درخواست سایت Gizmodo برای توضیح بیشتر پاسخ نداد. اما طبق گزارش The Times، محققان قصد دارند از هوش مصنوعی برای بازسازی کلاژن T-Rex با استفاده از قطعات باقیمانده استفاده کنند.
کلاژن، مانند همه پروتئینها، از آمینواسیدهایی تشکیل شده که ترتیب آنها با توالی بازهای نوکلئوتیدی در DNA تعیین میشود—یعنی «کد ژنتیکی» یا همان دستورالعمل ژن برای تولید پروتئین خاص.
کریستینا آگاپاکیس، زیستشناس سنتتیک و مؤسس شرکت طراحی Oscillator، در ایمیلی به Gizmodo گفت که احتمال دارد محققان از توالی کلاژن برای بازسازی معکوس DNA آن استفاده کنند.
صرفنظر از روش دقیق، آنها برنامه دارند که DNA مربوط به تولید کلاژن را وارد سلولهایی کنند که—طبق گفته سایت Lab-Grown Leather—در نهایت به چیزی شبیه به پوست T-Rex تبدیل خواهند شد. در مهندسی بافت، «داربستها» موادی هستند که در مراحل رشد بافت به سلولها ساختار میدهند. اما با حذف این ساختار، شرکتها مدعیاند که ماده نهایی کاملاً مشابه چرم طبیعی خواهد بود.